Bebeklerde Gaz Sancısı

İlk haftalarını oldukça huzurlu ve çoğunlukla uyuyarak geçiren bebeğiniz, bir anda huysuzlanmaya ve durmaksızın ağlamaya mı başladı? Özellikle gece saatlerine yaklaştığınızda bu tabloyu daha sık mı görüyorsunuz? Bebeğiniz ağlarken canı çok yanıyormuş gibi bacaklarını karnına doğru çekiyor ve ellerini yumruk şeklinde sıkıyor mu? Eğer siz de bebeğinizde bu belirtileri gözlemliyorsanız, bebeklerin yoğun şekilde gaz sancısı çektiği döneme adım attınız demektir. 

Sağlıklı bebeklerde görülebilen ve başka bir sağlık sorunuyla ilişkili olmayan nedensiz ağlamalar kolik olarak adlandırılır. Bebeklere kolik teşhisi konmasının nedeni de çoğunlukla gaz sancılarıdır. Her gaz sancısı çeken bebekte kolik tablosu görülmeyebilir. Ancak gaz sancısı çeken bebeklerde ağlama nöbetleri, uykusuzluk ve huzursuzluk gibi belirtilere rastlanması olağandır. Peki, bebeklerde gaz sancısı neden olur ve nasıl geçer? Bebeğinizin gaz sancısını geçirmek için neler yapabilirsiniz? Aklınıza takılan tüm soruların yanıtlarına ulaşmak için okumaya devam etmeniz yeterli.

Kolik adı da verilen ve bebeklerin ayaklarını karınlarına çekerek sürekli ağlamalarına neden olan gaz sancısı hem bebekler hem de ebeveynler açısından oldukça problemli bir döneme işaret eder. Geçici bir durum olsa da bebeklerdeki huzursuzluk ve anne babaların sürekli ağlama sebebiyle kaçan uykuları problemin derhal çözülmesi adına önlem alınmasını gerektirir.

Bebeklerde Gaz Sancısı Nedenleri?

Bebeklerde gaz sancısı belirtileri kolaylıkla anlaşılabilir. Huzursuz olan bebek, emmek ister; ancak kısa bir zaman sonra ağlamaya başlar ve ağlarken ayaklarını karnına doğru çeker. Bebek, özellikle emdikten ya da beslendikten sonra bu belirtileri gösteriyor ve sakinleşmiyorsa bunun gaz sancısı olma ihtimali yüksektir. Bebeklerin karınları sert ve şiş ise de gaz sancısından söz edilebilir. Bebeklerde gaz sancısını artıran etkenleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Sık ve düzensiz beslenme,
• Erken dönemde başlanan ek gıdalar,
• Şekerli su içirilmesi,
• Emziklerin bala veya pekmeze batırılarak verilmesi,
• Çok erken aylarda nişastalı gıdalara başlanması,
• Gereğinden fazla su içirilmesi veya tam tersi yeterince su verilmemesi,
• İyi temizlenmemiş şişe – kaşık ve emzikler, uzun süre kapağı açık bırakılmış şuruplar
• Bulunduğu ortamın aşırı sıcak veya soğuk olması,
• Kundaklanması veya hareket kabiliyetini sınırlayan kuşaklarla sarılması,
• Olgunlaşmamış meyvelerin tüketilmesi,
• Aşırı meyve ya da meyve suyu tüketilmesi,
• Nişastalı gıdalara çok erken başlanması,
• Bebeğin altının uzun süre boyunca ıslak kalması.

Her Bebekte Gaz Sancısı Olur mu?

Her bebekte gaz sancısı görülmeyebilir. Ancak yapılan araştırmalar, bebeklerin yaklaşık %25’inin belirli bir dönemde gaz sancısı çektiğini, %10’unun ise kolik teşhisi aldığını gösterir. Gaz sancısı, bebeklerin dış dünyaya alışma ve uyum sağlama sürecinde gösterdiği fizyolojik bir tepkidir. Ancak olası sağlık sorunlarını erken teşhis ve tedavi edebilmek adına, bebeklerin bu dönemde doktorları tarafından muayene ve takip edilmesi tavsiye edilir. Gaz sancısına yol açan başka bir sağlık sorunu söz konusuysa, doktorunuz bebeğinizin tedavi sürecini en kısa sürede belirleyecektir. Bebeğinizin çok sık ve şiddetli gaz sancısı çekmesi durumunda ise, doktorunuz gerekli görürse ilaç tedavisi önerebilir. 

Bebeklerde Gaz Sancısı Kaçıncı Aydan Sonra Geçer?

Bebeklerde gaz sancısı, çoğunlukla doğumdan sonraki 2. ya da 3. haftada başlar. 4. ve 6. haftalar arası ise gaz sancılarının en şiddetli olduğu dönemdir. Bebeklerin büyük çoğunluğunda, gaz sancısı çekilen dönem yaklaşık 3. ayda sonra erir.

Bebeklerde Gaz Sancısını Geçirmek İçin Neler Yapılabilir?

Gaz sancısı çeken bebekleri rahatlatmak için uygulanabilecek genel bir formül yoktur. Çünkü her bebeğin yaşadığı gaz sancısı tablosu ve belirtileri bir diğerinden farklı olabilir. Dolayısıyla bir bebeğin rahatlamasını sağlayan yöntem, bir diğer bebek için geçerli olmayabilir. Ancak bebeğiniz gaz sancısı çekerken aşağıda yer alan yöntemleri deneyebilir ve bebeğinizin tepkilerini gözlemleyerek işe yarayan seçenekleri belirleyebilirsiniz.

• Bebeğinizi kucaklamak, sarılmak ya da onun mevcut pozisyonunu değiştirerek yatmasını sağlamak
• Bebeğinize şarkı, müzik ya da ninni dinletmek veya söylemek
• Bebeğinizi kucağınızda ya da beşiğinde hafifçe sallamak
• Karnına ılık bir havlu koymak ya da ılık bir masaj yağı ile karın bölgesini nazikçe ovmak
• Bebeğinize ılık bir banyo yaptırmak
• Bulunduğunuz ortamın sıcaklığını kontrol etmek
• Bebeğinizi bebek arabasında bir süreliğine gezdirmek

Bebeğinizin gaz sancıları çok sık ya da şiddetliyse veya 3. ayın sonuna geldiğiniz halde halen gaz sancısı sorunu oluyorsa; doktorunuzu bilgilendirmeniz tavsiye edilir.

Bebeklerde Gaz Sancısı Önlemleri

Her bebekte benzer şekilde gözlemlenmeyen gaz sancısı genellikle bebek 2-3 haftalık olduğunda başlar, 4-6 haftada en yoğun döneme ulaşır, çoğunlukla 3 ayda biter.  Ancak bazı bebeklerde 6 aya kadar da sürdüğü gözlemlenmiştir.

Söz konusu dönemde ebeveynler bir takım önlemler alarak sancıyı hafifletebilir. Ancak bu önlemler alınırken bazı yanlış bilinen durumları da uygulamamak gerekir. Sık yapılan yanlışlardan biri bebekleri kat kat sıkı sıkıya giydirmektir. Bunun yerine bebeğinize pamuklu ve rahat giysiler giydirmeniz daha mantıklı olacaktır. Ayrıca annenin gaz yapan yiyeceklerden ( Lahana, karnabahar, Brüksel lahanası, brokoli, kuru baklagiller, inek sütü ve süt ürünleri, soğan, sarımsak, baharatlı gıdalar, kahve, çay, çikolata..vb) kaçınması da bebekteki gazı azaltacaktır. Bu dönemde bebeğinizi mümkün olduğunca kolay sindirilen anne sütü ile beslemeye özen gösterin.

Bebeğiniz gazı olduğu zamanlarda ağlama krizlerine girebilir, bunu sakince karşılayıp ona şefkatle yaklaşın. Bebeğinizin ayaklarını karnına doğru çekebilir, karnına masaj yapabilir, ayaklarına ve karnına ılık bez koyarak onu rahatlatabilirsiniz.

Gaz sancısının da geçici bir durum olduğunu anlayıp sakin kalmaya çalışırsanız bu dönemi çok daha rahat atlatabilirsiniz.

Referans:

https://servergazidh.saglik.gov.tr/TR,31022/bebeginiz-gaz-sancisi-cekiyorsa-bunlari-uygulayin.html

https://www.ttb.org.tr/STED/sted0200/02001.html

Uzm. Dr. Canan Yılmaz Durur

2001-2005 yılları arasında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı (Pediatri) olarak çalışmalarına devam eden Uzm. Dr. Canan Yılmaz Durur, 2005-2010 yılları arasında ise Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Ünitesi’nde üst ihtisasını tamamlamıştır.