Sezaryen Hakkında En Çok Merak Edilen 10 Soru

Sezaryen operasyon normal doğumun bebek ve anne için tehlikeli olması ya da annenin bebeği sezaryen ile dünyaya getirmeyi tercih etmesi durumlarında uygulanır. Ülkemiz dünya genelinde sezaryen doğum oranı en yüksek olan ülkelerden biri. Son verilere göre Türkiye’de doğumların %53’ü sezaryen operasyon ile gerçekleştiriliyor. Doğum öncesi, doğum anı ve sonrasıyla sezaryen doğum normal doğumdan oldukça farklı. Sizler için bu yazımızda sezaryen hakkında en çok merak edilen 10 soru ve bu soruların cevaplarını derledik.

1) Sezaryen Öncesi Genital Bölge Tüyleri Alınmalı mı?

Son yıllarda genellikle operasyon yapılacak bölge ve genital bölge tüylerinin temizlenmemesi tavsiye ediliyor. Çoğu görüşe göre tüylerin alınması doğum sonrası enfeksiyon riskini arttırmaktadır. Ancak bu konuda farklı görüşler olduğunu hatırlamakta fayda var, harekete geçmeden önce mutlaka doktorunuzun fikrini alın. Enfeksiyon riskini azaltmak için yapılan bir diğer öneri de doğuma gitmeden önceki gece ya da sabah duş almak. Doktorunuzun tavsiyesiyle bu duşta antiseptik sabun kullanabilirsiniz. Duş almak anneyi rahatlatacak, sabun kullanımı da bakterileri öldürüp enfeksiyon riskini azaltacaktır.

2) Sezaryenden Kaç Saat Önce Yemek Yemeliyim?

Sezaryenin bir cerrahi operasyon olduğunu unutmayın. Bu sebeple doğumdan önce 8 saat yiyecek tüketmemelisiniz. Doğumdan 2 saat önceye kadar su ve benzeri sıvılar tüketebilirsiniz. Ancak doğuma 2 saat kaldığı andan itibaren hiçbir şey yemeyin ve içmeyin. Hastanede yapılan kontroller sırasında doktorunuzu son 8 saat içindeki beslenmenize dair bilgilendirin.

3) Genel Anestezi mi Bölgesel Anestezi mi?

Sezaryen ile bebek dünyaya getirecek annelerin üç seçeneği var: genel, epidural ve spinal anestezi. Genel anestezi annenin doğum sırasında tamamen uyutulmasıdır. Epidural ve spinal anestezi ise bölgesel uyuşturmanın farklı türleridir. Epidural anestezide omurilik ve çevresini saran sinirlere anestezik ilaç verilerek ağrının hissedilmesi önlenir. Spinal anestezide ise anestezik ilaçlar beyin- omurilik sıvısına uygulanır. Spinal anestezinin etki hızı epidurale göre daha yüksektir ve daha düşük dozda kullanılır. 9 aydır büyük bir heyecanla bebeğini kucaklamayı bekleyen anne adayları genellikle bu ana tanıklık etmek istedikleri için bölgesel anestezi yöntemlerinden birini tercih eder. Ancak lokal anestezi ile sezaryen operasyon deneyimleyen çoğu anne ağrı ya da acı hissetmese de doğum sırasında rahatsızlık ve gerilme hissettiğini söylüyor. Bu sebeple anne adayı genel anesteziyi tercih etmek isteyebilir. Tercih edilen yöntem olsa da bölgesel anestezinin uygulanamayacağı durumlar vardır. Örneğin annenin kanda pıhtılaşma ile ilgili bir problemi ya da bel fıtığı varsa doğumu seçim şansı olmadan genel anestezi ile gerçekleştirmek durumundadır. Sezaryen operasyonu planlı olarak gerçekleşmediği durumlarda çoğunlukla genel anestezi uygulanır. Bu gibi durumlarda doktorunuz sizi mutlaka yönlendirecektir.

4) Sezaryen Sonrası Kanama Normal mi?

Evet. Çoğu anne normal doğum yapmadığı için sezaryen sonrası vajinal kanama olmayacağını düşünür. Ancak doğum sonrası kanama rahmin küçülmeye başlamasının işaretidir ve doğumun nasıl gerçekleştiğinden bağımsız olarak yaşanır. Kanama yaklaşık 6 hafta boyunca devam eder. İlk günler koyu kırmızı olan kanamanın rengi zamanla açılacak ve 10 gün içerisinde kanamanın yoğunluğu azalacaktır. Bu dönemde vajina hijyenine oldukça dikkat edilmeli ve kanama takip edilmelidir. Pedinizi sık sık değiştirmeye özen gösterin.

5) Sezaryenden Sonra Banyo Yapabilir miyim?

Ameliyatlı bölge operasyondan sonra 24 saat içinde suya dayanıklı hale gelir. Bu sebeple doğumun ertesi günü duş almakta hiçbir sakınca yoktur. Doktorunuz onay verdikten sonra küvete ya da havuza da girebilirsiniz. Ancak bu dönemde oturup kalkma hareketinde zorluk çekildiğinden duş almak daha kolay olacaktır. Sezaryenden 3 gün sonraya kadar sabun kullanmayın. Bu süreden sonra genel temizliğiniz için sabun kullanabilirsiniz. Dikişlerin olduğu bölge için en iyisi hiçbir zaman sabun kullanmamaktır. Suyla yıkamak bölgenin temizlenmesi için yeterli olacaktır. Duştan sonra ameliyat bölgesini iyice kurulamaya özen gösterin.

6) Sezaryen Dikişlerim İçin Ne Yapmalıyım?

Operasyon sırasında karın bölgesinde açılan kesikler doğum gerçekleştikten sonra dikişlerle kapatılır. Doğumdan sonra bu bölgede enfeksiyon riski devam eder. Bu yüzden dikiş bölgesinin hijyen ve bakımına dikkat edilmelidir. Doktorunuzun önerdiği bakım yöntemini aksatmayın. Eğer doktor antibiyotik tedavisi önerdiyse, ilaçlarınızı aksatmadan kullanın. Enfeksiyonu önlemek için dikkat edilmesi en önemli nokta dikiş bölgesinin kuru ve temiz tutulması. Bu yüzden duş ve pansuman sonrası bölgenin kuruluğundan emin olun. Bel ve karnı sıkmayacak kıyafetler giymek de dikişlerin sağlığı için çok önemli. Kıyafetlerin lastiğini dikiş bölgesinin üzerine denk gelmemelidir. Aksi takdirde baskı enfeksiyon riskini arttırabilir.

7) Dikiş Bölgesinde Enfeksiyon Olduğunu Nasıl Anlarım?

Özellikle ameliyat sonrası ilk günlerde ağrı yaşanması normaldir. Bu ağrılar genellikle enfeksiyon anlamına gelmez. Dikiş bölgesinde ağrıyla beraber kızarıklık ve şişkinlik, bölgede akıntı ve bacaklarda ağrı en belirgin enfeksiyon belirtileridir. Böyle bir durumla karşılaşırsanız mutlaka doktorunuza başvurun.

8) Sezaryen Sonrası Ne Kadar Süre İçerisinde Cinsel İlişkiye Girebilirim?

Doğumunuz sezaryen ile gerçekleştiyse bile serviks bölgesinin kapanması, idrar kesesinin ve rahmin normal boyutuna dönmesi için vücudunuzun zamana ihtiyacı vardır. Kanamaların eşlik ettiği bu dönem genellikle 6 hafta sürer. Birçok kadın doğum sonrası ilk cinsel ilişkiyi bu 6 haftadan sonra yaşar. Ancak bu konuda en önemli karar kadının cinsel ilişkiye hazır hissedip hissetmemesi konusunda vücudunu dinlemesidir. Altıncı haftadan önce kendinizi cinsel ilişkiye hazır hissederseniz doktorunuzun onayını alıp ilişkiye girebilirsiniz. Doğumdan sonraki ilk üç hafta cinsel ilişki ve tampon kullanımından kaçınmak önerilir.

9) Sezaryen İzi Geçer Mi?

Sezaryen dikiş izini estetik dışında bir bakım ya da tedaviyle tamamen geçirmek mümkün değil. Bazı kadınlarda kabarık ve kırmızı bazılarında ise neredeyse gözükmeyen bir dikiş izi kalır. Doğum öncesinden itibaren doğru beslenmeye özen göstermek, doğumdan sonra dikiş bölgesi için gerekli bakımı aksatmamak dikiş izini azaltmanın en etkili yollarıdır. Ameliyattan sonra dikişli bölge iyileşmeye başladığında kızarık ve şişkin gözüküyorsa solüsyon tarzı krem bu görüntüyü geçirmekte yardımcı olabilir.

10) Ağır Kaldırabilir miyim?

Sezaryen ile doğum yapan anneler için ağırlık kaldırmak oldukça sakıncalıdır. Doğumdan birkaç gün sonra hafif egzersizler ve ev işlerine başlayabilirsiniz. Ancak vücudunuzun tamamen eskisi haline dönmek için 6 haftaya ihtiyacı var. Bu süre boyunca ağır kaldırmamalı, vücudunuzu zorlayacak spor ve ev işi yapmaktan kaçınmalısınız.

Referans:

https://www.ttb.org.tr/STED/sted0404/sezaryen.pdf

https://www.tjod.org/wp-content/uploads/2012/12/Ameliyat.ile_.Dogum_.Sezaryen-1.pdf

Op. Dr. Ahmet Hayati

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu. Yıllardır çalıştığı özel kliniğinde, perinatoloji alanında uzmanlaşmıştır.