Ebeveynler, çocuklarının sağlıklı gelişimi için huzurlu uyuyup uyumadıklarını sık sık kontrol ederler. Eğer bu kontroller sırasında çocuğunuzun uyurken dişlerini sıkıp rahatsız edici sesler çıkardığını fark ederseniz bu konuya biraz eğilmelisiniz. İlk olarak paniğe kapılmak yerine sorunun kaynağına inme yoluna gitmeniz tavsiye edilir. Genellikle diş gıcırdatma şikayetleri bekleyerek kendi kendine geçmez. Özellikle 5 yaşından küçüklerde çok sık görülen bu sorun, yalnızca diş kaynaklı olmayabilir. Bir diğer adı bruksizm olan diş gıcırdatma şikayetlerinin nedeninin tespit edilebilmesi için ilk olarak bir diş doktoruna görünmek önerilir. Böylece sorunun dişlerdeki bir bozukluktan kaynaklanıp kaynaklanmadığı anlaşılabilir. Eğer sorun dişlerle alakalı değilse diş hekimi aileyi, bir psikolog ya da gastroenteroloji uzmanına yönlendirebilir. Ağırlıklı olarak uyku esnasında görülen bu sorun, alt ile üst dişlerin istemsiz şekilde birbirine sürtünmesiyle meydana gelir ve her 10 çocuğun 3’ünde görülebilir. Dolayısıyla bu rahatsızlığı fark ettiğinizde panik yapıp endişelenmek yerine hemen bir doktora başvurmak çok daha doğru olur.
Çocuklarda Diş Gıcırdatması Nedenleri Nelerdir?
Diş gıcırdatma şikayetlerinin çok sayıda farklı nedeni olsa da temel neden olarak stres sorumlu tutulur. Okula ya da kreşe yeni başlamış çocuklarda uyum sağlama sorunu ya da evden ayrılma endişesi gibi etkenler bu strese zemin hazırlayabilir. Bu durum da geceleri diş gıcırdatma olarak karşınıza çıkabilir. Öte yandan kardeşi kıskanma, ev içindeki huzursuzluklar, yeni arkadaşlara alışma süreçleri de strese ortam yaratabileceği için diş gıcırdatmaya sebep olabilir. Bunların yanı sıra çocuğunuzun dişlerini gıcırdatması, ağız içi yapısındaki bir şekilde bozukluğundan da kaynaklanabilir. Dolayısıyla böyle bir sorunu fark ettiğiniz anda ilk olarak bir diş hekimine gidip, çene yapısıyla dişlerini kontrol ettirmelisiniz. Ayrıca süt dişlerinden kalıcı dişlere geçerken dişlerin birbirine temas etmesi de gıcırdatma şikayetlerini ortaya çıkarabilir.
Apseler, kapanış bozuklukları, çürükler, yüksek yapılan dolgular ve diş çıkarma süreci de sebepler arasında gösterilebilir. Çocuklar, özellikle okula başladıkları dönemde çok fazla fast food, çikolata ve şeker gibi gıdalar tüketebilir. Bu tür gıdalar genellikle bağırsak paraziti ve reflü oluşumuna zemin hazırlar. Dolayısıyla diş gıcırdatma şikayetlerinin temelinde bir bağırsak ya da mide rahatsızlığı da yatabilir. Çocuğunuzun uykuda ağzından salya geldiğini fark ettiyseniz birinci şüpheli olarak bağırsak parazitlerini görebilirsiniz. Reflü belirtilerinde de çocuklar yemek dışında bile ufak yutkunma hareketleri yapabilir. Bunlara ek olarak solunum yollarındaki iltihaplar, burun tıkanıklığı, sağlıksız ve yetersiz beslenme, kronik sinüzit, dikkat eksikliği, alerjik bozukluklar ve hiperaktivite de diş gıcırdatma nedenleri arasında bulunur.
Çocuklarda Diş Gıcırdatması Nasıl Geçer?
Çocuklarda çok sık karşılaşılan diş gıcırdatma sorunu, karmaşık dişlenme son bulana ya da ergenlik dönemi başlayana dek sürebilir. Bu nedenle kendiliğinden ortadan kaybolana kadar, diş ve çene yapısına zarar vermemesi adına sorunun teşhis edilmesi önerilir. Örneğin; reflü ya da psikolojik nedenlerle şikayetler ortaya çıkıyorsa bu iki neden tamamen ortadan kaldırıldığında şikayetler de son bulmaya başlar. Diş gıcırdatma problemi için her şeyden önce bir diş doktoruna görünülmesi tavsiye edilir. Dişlerle alakalı bir sorun yüzünden ortaya çıkıyorsa bir dizi diş tedavisi neticesinde sorunun üstesinden gelinir. Başka bir neden yüzünden meydana geliyorsa da sorunun tespiti için diş doktoru, aileyi başka alanlarda uzmanlaşmış hekimlere yönlendirebilir. Diş gıcırdatmaya sebep olan tüm etkenler ortadan kaldırılsa da sıkma devam edebilir. Böyle bir durumda ağız içine ufak bir aparey hazırlanabilir ve sorun tamamen ortadan kaldırılabilir.
Referans:
http://www.tdb.org.tr/tdb/v2/yayinlar/TADS_Brosur/dis_gicirdatma.pdf
https://raisingchildren.net.au/school-age/sleep/night-time-problems/teeth-grinding
Ege Üniversitesi Psikoloji bölümü mezunu, uzmanlık alanı; Çocuk, Ergen ve Anne psikolojisi, özgüven eksikliği, depresyon, öfke kontrolü gibi bir çok psikolojik alanlarda çalışmalar yapmaktadır.
