Genellikle gebelik; bir kadının yaşamındaki en mutlu dönemler olarak nitelendirilir. Oysa çok sayıda kadın; gebelik döneminde stres, üzüntü, kaygı ve korku yaşayabilir. Kimi zamanlar bu duyguların üst seviyeye taşınması ve bazı tetikleyici faktörler nedeniyle gebelik depresyonu da görülebilir. Araştırmalara göre hamile kadınların %14-23’ü depresyon bulgularına sahiptir. Bazen hormonal bir dengesizlik olan algılandığından dolayı tanısı konmayan depresyonlar, anne ve bebek için tehlikeli olabilir. Dolayısıyla bu süreçte hem anne adayının hem de anne adayına destek olan yakınlarının belirtileri iyi bir şekilde gözlemleyip tedavi konusunda çok daha özenli davranması tavsiye edilir.
İçindekiler
Gebelik Depresyonu Nedir?
Gebelik depresyonu; tıpkı normal depresyon gibi klinik bir hastalık olarak kabul edilir. Duygusal bozukluklar genellikle beynin kimyasında değişikliğe yol açan hastalıklardır. Gebelik sürecinde gerçekleşen hormonal değişiklikler; anksiyete ve depresyon ile beraber, beyindeki kimyasallarda değişikliğe yol açar. Nihayetinde bu durum da gebelik depresyonu adı verilen hastalığa sebep olur.
Gebelik depresyonunu tetikleyen çok sayıda etken olabilir. İlişkisinde problem yaşayan, stresli olan, daha önce depresyon geçmişi bulunan ya da bir travma veya taciz öyküsü olan hamilelerde; gebelik depresyonu görülebilir. Bunun yanı sıra gebelikte komplikasyon yaşanması, kısırlık tedavisi ya da önceki gebeliklerde kayıp olması da gebelikte depresyona neden olabilir.
Gebelik depresyonu tedavi edilmediği ve ilerlediği sürece hem bebek hem de anne adayı için tehlikeli boyutlara gelebilir. Tedavi edilmeyen depresyonlar sonucunda yetersiz beslenme, içki tüketimi, sigara kullanımı ya da intihar girişimi gibi olumsuz durumlar yaşanabilir. Bütün bunlar nihayetinde; erken doğum, düşük veya gelişim problemli bebek doğumu gibi sorunlara sebebiyet verebilir.
Hamilelikte Majör Depresyon Belirtileri
Gebelikte majör depresyonun anlaşılabileceği bazı belirtiler bulunur. Bu belirtilerin 2 hafta ya da daha uzun süreli olarak görülmesi halinde bir uzmandan destek almaya başlanması tavsiye edilir. Gebelikte depresyon sürecinde anne adayı; devamlı olarak üzüntü halindedir. Konsantrasyon konusunda zorluk yaşayabilir, fazla ya da az uyuma eğiliminde olabilir. Genellikle anne adayları, önceden keyif aldıkları bazı aktivitelere olan ilgilerini yitirebilirler. Anksiyeteyle beraber seyreden depresyonda intihar ve ölüm düşüncesi de oluşabilir. Yeme alışkanlıkları büyük oranda değişen anne adayları; kendilerini suçlu ve değersiz hissetmeye başlayabilir.
Hamilelik Depresyonu Tedavisi
Hamilelik depresyonunu tedavi etmek için ilaç tedavisi, destek grupları ve kişisel psikoterapi olmak üzere üç yöntem uygulanabilir. Hamilelik döneminde kullanılan antidepresan ilaçların güvenliği ve uzun vadede oluşabilecek etkileri konusunda bazı şüpheler bulunur. Bazı ilaçlar bebeklerde; fiziksel bozukluklar, pulmoner hipertansiyon ya da kalp problemlerine sebep olabilir. Hatta bazen düşükler de görülebilir. Bu yüzden hafif ve orta dereceli depresyon durumlarında anne adayına grup tedavisi ya da kişisel psikoterapi önerilebilir. Ancak şiddetli depresyon hallerinde uzmanlar; ilaç tedavisinin zaruri olduğunu belirtebilir. Bu durumda da bebeğe zarar verme riski en düşük olan ilaçlar tercih edilebilir.
Gebelik döneminde ilaçla tedavi yerine doğal yöntemler uygulamak isteyenlere ise egzersiz, istirahat, düzenli beslenme, akupunktur, omega-3 yağ asitleri ve bitkisel vitaminler tavsiye edilir. Genellikle tedaviyi destekleyici özelliği olan bu yöntemlerle anne adayının rahatlaması sağlanır. Egzersiz sayesinde serotonin seviyesinde artış gözlenirken kortizol seviyesi ise düşer. Uykusunu yeteri kadar alan anne adayının stresi azalır ve vücut kendini çok daha kolay bir şekilde düzenler. Bu nedenle aynı saatte uyuma ve aynı saatte uyanma düzeni getirmek önemlidir. Bazı besinler ruhsal anlamda değişiklikler yaratabilir. Dolayısıyla anne adayı; kendisini iyi hissettirecek sağlıklı yiyeceklerle dolu bir beslenme düzenine geçebilir.
Referans:
https://www.anneruhsagligi.com/upload/content/files/TUSEB-TACESE_Sunum_Kitapcigi.pdf
https://www.anneruhsagligi.com/tr/icerik/18/gebelikte-depresyon
Ege Üniversitesi Psikoloji bölümü mezunu, uzmanlık alanı; Çocuk, Ergen ve Anne psikolojisi, özgüven eksikliği, depresyon, öfke kontrolü gibi bir çok psikolojik alanlarda çalışmalar yapmaktadır.
