Hamilelik, hem hayatınızda hem de vücudunuzda pek çok değişikliğe yol açacak özel süreçlerin başında gelir. Hamileyken vücudunuzda yaşanan değişimlerin büyük kısmı ise çeşitli ağrılara yol açabilir. Hormon dengesinin, vücudunuzun ağırlık merkezinin, kan ve dolaşım sisteminizin büyük değişimler yaşaması, vücudunuzun farklı noktalarında ağrı hissetmenize neden olabilir. Hamilelikte baş ağrısı en sık şikayet edilen rahatsızlıkların başında gelir.
Kimi kadınlar, hamilelik sürecini hafif baş ağrılarıyla atlatırken bu süreç kimi kadınlar için son derece zorlayıcı olabilir. Peki hamilelikte baş ağrısı neden olur, nasıl tedavi edilir ve bu süreçte hangi ilaçların kullanılması gerekir biliyor musunuz? İşte hamilelikte baş ağrısı hakkında merak ettiğiniz tüm soruların cevabı.
İçindekiler
Hamilelikte Baş Ağrısı Neden Olur?
Hamilelik sürecinde yaşanan baş ağrıları, pek çok farklı sebepten kaynaklanabilir. Bu ağrıların büyük bir kısmı olağan kabul edilir ve basit müdahaleler dışında ciddi bir tedavi gerektirmez.
Hamilelikte yaşanan olağan ağrıların önemli bir bölümü, vücuttaki hormon seviyelerinin değişmesinden kaynaklanır. Hamilelik sürecinde vücudun gebeliğe hazırlanması, anne karnındaki bebeğin beslenmesi, vücudun hastalıklara karşı korunması ve süt kanallarının inşası gibi görevler üstlenen pek çok farklı hormon, yüksek seviyelerde salgılanır. Gebelik dışındaki zamanlarda salgılanan ancak hamileliğe zarar verebilecek pek çok hormon ise son derece düşük seviyelere iner. Hormonlardaki bu alışılmadık hareketlilik, pek çok kadında ciddi baş ağrılarına sebep olabilir.
Hamilelikte yaşanan baş ağrılarının bir diğer önemli sebebi ise yeterince dinlenememektir. Özellikle ikinci ve üçüncü trimester dönemlerinde hamile kadınların uyku alışkanlıklarında değişimler olur. Artan vücut ağırlığı, yaşam konforunun düşmesi, hamileliğin getirdiği stres ve kaygılar, uyku düzeninin bozulmasına sebep olabilir. Bu süreçte vücudun her zamankinden daha fazla yorulması, uykunun yetersiz kalmasına da yol açabilir. Yetersiz dinlenme ise ciddi baş ağrılarını tetikleyebilir.
Vücut ağırlığının artması da hamilelikte yaşanan baş ağrılarının temel sebepleri arasındadır. Özellikle boyun ve omuzlara binen yükün sinirleri zorlaması, başta zonklama şeklinde ağrılar yaşanması sonucunu doğurabilir. Ayrıca tansiyon düşüklüğü, kan şekerindeki oynamalar ve beslenme programındaki değişimler de hamilelikte baş ağrısı problemiyle karşılaşmanıza neden olabilir.
Hamilelikte Baş Ağrısı Normal midir?
Hamilelikte baş ağrısı büyük ölçüde normal kabul edilir ve ciddi bir sağlık sorunu olarak görülmez. Özellikle birinci trimester döneminde yaşanan ağrıların büyük bir bölümü, vücudun doğuma hazırlık sürecinin olağan bir parçası olarak kabul edilir. İkinci ve üçüncü trimester sürecindeki ağrılar ise ağırlıklı olarak vücut ağırlığından kaynaklanır ve yine normal görülür. Bu noktada hamile kadınlara bol bol dinlenmeleri, kendilerini yoracak aktivitelerden kaçınmaları ve dengeli bir beslenme programı takip etmeleri önerilir.
Hamilelikte yaşanan baş ağrıları, nadiren de olsa daha ciddi sağlık problemlerine de işaret edebilir. Özellikle ciddi seviyede halsizlik, bilinç bulanıklığı, olayları ve kişileri hatırlamada zorluk, gözlerde kararma, mide bulantısı, kusma ya da ishal gibi belirtilerle birlikte ortaya çıkan baş ağrıları, hamilelikte komplikasyon oluştuğuna ya da hamilelikten bağımsız bir sağlık sorununun geliştiğine işaret edebilir. Gebelik zehirlenmesi tarzı ciddi komplikasyonlar, şiddetli baş ağrılarına yol açabilir ve bu gibi durumlarda vakit kaybetmeden doktorunuza danışmanızda yarar bulunur.
Diyabet, migren, kan pıhtılaşması, beyin tümörü gibi hamilelikten bağımsız sağlık sorunları da ciddi baş ağrılarına yol açabilir. Bu rahatsızlıklar hamilelikten önce başlamış ve fark edilmemiş olabilir. Hamileliğin oluşturduğu vücut hassasiyeti, çeşitli rahatsızlıkların daha hızlı bir şekilde ilerlemesine de sebep olabilir. Baş ağrılarınız aldığınız tüm tedbirlere rağmen hafiflemiyorsa, giderek artıyorsa ya da diğer belirtilerle birlikte ortaya çıkıyorsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız önerilir.
Hangi Durumlarda Doktora Gitmek Gerekir?
Hamilelik süreci, bir bütün olarak ele alınması ve yakından takip edilmesi gereken bir süreçtir. Bu sebeple de hamileliğin tespitinden doğum anına kadar geçen sürecin tamamında kadın doğum uzmanınızla iletişim hâlinde bulunmanızda ve doktorunuzun uygun gördüğü rutin kontrol tarihlerini aksatmamanızda büyük yarar bulunur. Baş ağrılarınız hafif ve orta şiddette seyrediyorsa, rutin kontroller esnasında doktorunuza danışabilir ve hekiminizin önerdiği çözüm yöntemlerini deneyebilirsiniz.
Kadın doğum uzmanları, hamilelik sürecinin herhangi bir şekilde zarar görmemesi için zorunlu hâller dışında medikal tedavi yöntemlerini önermez ve doğal çözümlere yönelmenizi tavsiye eder. Olağan hamilelik ağrıları için önerilen yöntemler ise ağırlıklı olarak rahatlatıcı bitki çayları, dengeli beslenme programları, bol dinlenme ve düzenli uykudur.
Bitki çaylarının bir bölümü ödem söktürücü özelliğe sahip olduğu ve düşük riskini artırdığı için hangi bitki çayını içebileceğinizi doktorunuza danışmanız önerilir. Beslenme programı için de doktorunuzdan diyet listesi isteyebilirsiniz. Düzenli dinlenme ve uykuya ek olarak kaslarınızı güçlendirecek ve böylece omuz ve baş bölgenize binecek yükü hafifletecek hamile sporlarıyla da ilgilenebilir ve bu sayede ağrılarınızı ciddi oranda azaltabilirsiniz.
Baş ağrıları için alacağınız tedbirlerin, sorunu az da olsa hafifletmesi büyük önem taşır. Hiçbir şekilde geçmeyen, giderek şiddetlenen ve başka sağlık problemlerine yol açan ağrı durumlarında ise doktorunuz danışabilir ve detaylı tetkikler yaptırabilirsiniz. Baş ağrısının yaşam kalitenizi ciddi şekilde düşürdüğü durumlar, hamileliğinizin sağlıklı bir şekilde ilerlemesine de engel olabilir. Bu yüzden ağrılarınızı dikkatle takip etmeniz, hem sizin sağlığınız hem de bebeğinizin gelişimi açısından büyük önem taşır.
Hamilelikte Baş Ağrısı için Hangi Ağrı Kesiciler Kullanılabilir?
Hamilelik ilaç kullanımını ciddi şekilde kısıtlamanız gereken bir süreçtir. Gebelik boyunca aldığınız tüm ilaçların içerdiği bileşenler, kan ve göbek bağı yoluyla bebeğinize ulaşır ve yetişkinler için üretilen ilaçların çok büyük bir bölümü, bebekler için zararlıdır. Hamilelikte kontrolsüz bir şekilde ilaç tüketmeniz hamileliğin sonlanmasına, bebeğinizin fiziğinde ya da zihninde anomaliler oluşmasına yol açabilir. Bu durum, ağrı kesiciler için de geçerlidir. Bu yüzden hamilelik boyunca ağrı kesicilere ciddi bir kısıtlama getirmenizde ve yalnızca parasetamol içerikli ağrı kesicileri tercih etmenizde yarar bulunur.
Parasetamol içeren ilaçlar, sağlığınızda ve bebeğinizin gelişiminde özel durumlar olmadığı sürece zararsız kabul edilir ve günde 3 taneye kadar içilebilir. Asetominofen içeren ağrı kesiciler de anne karnındaki bebeğe zarar vermemeleri sebebiyle hamilelik boyunca tüketilebilecek ilaçlar arasında yer alır. Ağrı kesicileri kullanacağınız zaman aralığına da dikkat etmenizde yarar bulunur.
Hamilelik boyunca demir, folik asit, multivitamin gibi takviyeler kullanmanız önerilir ve ağrı kesicileri bu takviyelerle aynı anda almamanızda yarar bulunur. Ağrı kesicilerin ve takviyelerin içindeki etkin maddeler, birlikte kullanılmaları durumunda birbirlerini zayıflatabilir ya da vücudunuza ağır gelebilir. Vücudunuza tek seferde aşırı yüklenmeniz, çeşitli sağlık sorunlarıyla karşılaşmanıza ve kimi durumlarda zehirlenme türü ciddi krizlerle karşılaşmanıza neden olabilir. Bu yüzden ilaçlar ve gıda takviyelerini en az 2 saat arayla tüketmeniz son derece önemlidir.
Kimi gebeliklerde anne adayının ya da bebeğin gelişiminin ilaç kullanımının kısıtlanmasını gerektirecek özel durumları bulunabilir ve bu durumlarda güvenli ilaçların kullanımı dahi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu tarz beklenmedik bir sürprizle karşılaşmamak için ilaç kullanmadan önce doktorunuzla görüşmenizde ve sağlığınızın uygun olup olmadığının anlaşılması için gerekli tetkiklerin yapılmasını talep etmenizde büyük fayda bulunur.
Referans:
https://obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/tog.12101
https://www.medicalnewstoday.com/articles/headache-during-pregnancy
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu. Yıllardır çalıştığı özel kliniğinde, perinatoloji alanında uzmanlaşmıştır.
