Bebeğinizi kucağınıza aldığınız ilk andan itibaren onun gelişim sürecinin hiçbir anını kaçırmak istemezsiniz. Bebeklerde konuşma ise ailelerin heyecanla beklediği andır. Yenidoğan bebekler kendilerini ilk etapta ağlayarak ifade eder. Ancak zaman geçtikçe çıkardıkları sesler değişmeye başlar. Çünkü artık sesler aracılığıyla iletişim kurmayı öğrenmiştir. İlerleyen süreçte de sizi çok keyifli ve heyecanlı bir süreç bekler: Bebeğinizin ilk sözcüklerini duymak ve konuşmayı sökmesini izlemek.
Zaman içinde bebeğinizden çıkan mırıltıların kelimelere ve cümlelere dönüşmesini takip etmenin keyfi, gerçekten de paha biçilemez. Bu nedenle ebeveynlerin büyük çoğunluğu bebeklerinin konuşmaya başlamasını iple çeker. Siz de “Bebekler ne zaman konuşur?” sorusunun yanıtını tüm detaylarıyla öğrenmek istiyorsanız doğru yerdesiniz. Gelin, bebeklerde ay ay konuşma gelişimi grafiğine daha yakından göz atalım.
İçindekiler
Bebeklerde Ay Ay Konuşma Gelişimi
Başlamadan belirtmekte yarar var: Her bebeğin konuşmayı sökme süreci bir diğerinden daha hızlı ya da yavaş olabilir. Bu süreçte ne kendinizi ne de bebeğinizi stres altında bırakmamanız oldukça önemli. Bebeğinizin kelimeleri ve cümleleri öğrenmesini desteklemek için uygulayabileceğiniz egzersizlere yazının sonunda değineceğiz. Ancak bu egzersizlerin dışında yapmanız gereken tek şey, bu sürecin keyfini çıkarmak ve bebeğinizin aydan aya gelişimini takip etmek.
0 – 6 Ay
Bebekler doğdukları andan itibaren dış dünyadan gelen seslere kulak vermeye ve onları dikkatle dinlemeye başlar. Siz farkında olmasanız da, ilk 6 aylık süreçte bebeğiniz duyduğu seslere anlam vermeye çalışmaya çoktan başlamıştır. Yaklaşık 2. ayda, bebekler bazı dudak hareketlerinin duydukları seslerle bağlantısını kurmayı başarır. 4. ve 6. aylarda ise tek harflerden oluşan sesleri çıkarabilirler.
İlk 6 ay boyunca bebeklerin kendi ismini benimsememesi doğaldır. Ancak ses tonunuz ya da bakışlarınız, bebeğinize bu süreçte ne anlatmak istediğinize ilişkin ipuçları verebilir.
7 – 12 Ay
7. aydan 12. aya kadar olan süreçte, bebeğinizin önceki aylarda çıkardığı sesler yavaş yavaş mırıltılara ve gevelemelere dönüşür. Bu mırıltıların kelimeler açısından bir anlamı yoktur. Ancak bebeğiniz yine bu dönemde “mama, dede, meme” gibi tekrarlayan heceleri sürekli olarak yinelemeye başlayabilir.
Yaklaşık 9. ayda bebeğinizin jestlerini ve hareketlerini keşfettiğini gözlemleyebilirsiniz. Bu süreçte eline almak ya da dokunmak istediği eşyaları göstererek bilinçli sesler çıkarabilir. 10. aydan sonra ise bebeğinizin sesleri birleştirmeye çalışma süreci başlar. Birçok bebek ilk bilinçli kelimesini 11 – 12. aylarda söyler. Siz de bu zaman aralığında bebeğinizin ağzından “baba, anne, gel, mama” gibi kelimeler duyabilirsiniz.
Bu dönemde bebeğinizin günlük nesneleri tanıdığını ve sesinizin tonlamasından ne demek istediğinizi anladığını da vurgulayalım. Örneğin, “dur” ya da “hayır” gibi kelimeler söylediğinizde bebeğinizden tepki almanız oldukça doğaldır.
13 – 18 Ay
Muhtemelen bebeğinizin ilk kelimesini az önce bahsettiğimiz zaman diliminde duydunuz. Artık sizi daha da sabırlı olmanız gereken bir süreç bekliyor. Bebeğiniz ilk sözcüğünü telaffuz ettikten sonra onun ağzından yeni kelimeler duymak için heyecanlanmanız çok normal. Fakat bebeğinizin hemen konuşmasını beklememelisiniz. Bebekler 13. ve 18. aylar içinde kelime haznelerine yaklaşık 5 – 6 kelime ekler. Elbette bu durum her bebek için farklı olabilir. Ancak büyük olasılıkla bebeğiniz önce isimleri söylemeye çalışacak, daha sonra eylem ve sıfatları öğrenme aşamasına geçecektir. Bu dönemde cümle kuramasa da size kendini kelimelerle anlatabilir ve yalnızca tek bir sözcük kullanarak derdini ifade edebilir.
Gelelim bebeğinizin bu süreçte sizin söylediklerinizden çıkardığı anlamlara… Bebeğiniz artık kurduğunuz cümleleri kullandığınız mimiklerle net olarak bağdaştırabilir. Kurduğunuz basit cümleleri ve halihazırda bildiği kelimelerin içinde geçtiği uzun cümleleri anlamlandırabilir.
19 – 24 Ay
Bebeğiniz 19. ve 24. aylar arasında artık birkaç kelimeyi bir araya getirmeye başlar. Ona verdiğiniz basit direktifleri ve yaptığınız yönlendirmeleri hızla kavrayabilir. Üstelik, bu direktifleri jestlerle de bağdaştırabilir. Örneğin, ona “Gel” dediğinizde eliyle gel işareti yapabilir.
Bu zaman diliminde bebeklerin kelime öğrenme hızı artar. Günde birkaç kelime öğrenebilir ve cümle kurmayı denemeye başlayabilirler. Bu süreçte bebeğinizin ağzından oldukça sevimli kelime ve cümle hataları duyabilirsiniz. Ayrıca, söylediğiniz çoğu şeyi dinlediği ve anladığı için, sizi taklit etmeye ve kullandığınız kelimeleri tekrarlamaya da başlayabilir. Tam da bu nedenle, bu dönemde bebeğinizin yanında kullandığınız sözcükler konusunda ekstra özenli olmanızda yarar vardır.
2 – 4 Yaş Bebeklerde Konuşma
Bu dönemde çocuğunuz çoğul ya da olumsuzluk eklerini kullanmaya başlar. 2 yaşını dolduran çocukların yaklaşık 50 – 100 sözcükten oluşan bir kelime dağarcığı olması beklenir. 2,5 – 3 yaşındaki çocuklar ise artık kelimeleri herkesçe anlaşılabilecek şekilde telaffuz edebilmeye başlar.
3 – 4 yaş aralığında gelindiğinde çocukların kelime dağarcığının 800 – 1500 kelimeye çıkması mümkündür. Yaklaşık 4 ya da 5 kelimelik cümleleri rahatça kurabilir, onlara yöneltilen soruları cevaplayabilirler. 3 yaşına geldiği halde halen konuşmayı sökmemiş çocuklar için gecikmiş konuşmadan söz edilebilir. Böyle bir durumda bir uzmanla iletişime geçerek neler yapılması gerektiğine ilişkin destek almanız önerilir.
Bebeklerde Konuşma Egzersizi
Bebeğinizin konuşma becerilerini geliştirmesine yardımcı olmak için yapabileceğiniz en temel şey, onunla mümkün olduğunca sesli iletişim kurmak. İletişim boyunca kelimeleri tane tane ve onun anlayabileceği yavaşlıkta telaffuz etmelisiniz. Ayrıca, bazı temel egzersizlerden de yararlanabilir ve çocuğunuzun eğlenirken öğrenmesine yardımcı olabilirsiniz.
Uygulayabileceğiniz ilk egzersiz, bebeğinize masal ve hikaye okumak. Resimli hikaye kitaplarını onunla birlikte inceleyebilir, ismini telaffuz ettiğiniz nesne ya da canlıların resimlerini gösterebilirsiniz. Çocuk şarkıları söylemek de bebeğinizin konuşma becerisini desteklemek için oldukça etkili bir yöntemdir. Bebeğiniz büyüdükçe şarkıları ona da öğretebilir, birlikte şarkı söyleyerek dans edebilirsiniz. Bu egzersizler özellikle 12 aylık ya da daha büyük bebekler için etkilidir. Ancak bebeğinize şarkı söyleme ve kitap okuma aktivitelerini dilediğiniz her zaman diliminde yapabilir ve aranızdaki iletişimin güçlenmesini sağlayabilirsiniz.
Kaynak:
1- https://www.parents.com/baby/development/talking/baby-talk-a-month-by-month-timeline1/
2- https://www.uofmhealth.org/health-library/ue5081
3- https://www.sozcu.com.tr/hayatim/yasam-haberleri/bebekler-kac-aylikken-konusur-bebeklerde-konusma-ne-zaman-baslar-1szcu/?utm_source=dahafazla_haber&utm_medium=free&utm_campaign=dahafazlahaber
4- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/infant-and-toddler-health/in-depth/language-development/art-20045163
5- https://ilkadimlarim.com/ay-ay-konusmaya-baslama-gelisimi
