Annelik, pek çok kadın için dünyanın en etkileyici duygularından biridir. Vücudunuzdan hayat bulan küçük ve korumasız bir bebeği kucağınıza aldığınız an, yaşamınızın en unutulmaz duygularıyla tanışırsınız. Peki ya kucağınıza ikiz bebekler alırsanız?
Dünya genelinde her yıl yaklaşık 1,6 milyon ikiz bebek dünyaya gelir. Bir diğer ifadeyle, her 42 doğumdan birinde ikiz bebek doğumu gerçekleşir. Özellikle genetik yatkınlığı bulunan ya da tüp bebek tedavisi gören kadınların sıklıkla karşılaştığı ikiz doğum, pek çok soruyu da beraberinde getirir. İkiz bebeklerin hamilelik ve doğum süreci nasıldır, yeni doğmuş ikizlere nasıl bakılır, biliyor musunuz? İşte ikiz bebek bekleyen anne adaylarının ve ikiz doğum yapmış annelerin bilmesi gereken tüm detaylar…
İçindekiler
İkiz Bebek Neden Olur?
İkiz gebelik, üç farklı şekilde gerçekleşir. Bunlardan ilki, döllenen yumurtanın anne rahminde bölünmesi ve iki zigot oluşturmasıyla oluşur. Tekil gebeliklerde, döllenen yumurtada herhangi bir bölünme söz konusu olmaz ve tek bir fetüs oluşur. Bölünme yaşandığı durumlarda ise tek yumurta ikizi adı verilen bebekler dünyaya gelir. Tek yumurta ikizleri, aynı yumurtada döllenmeleri sebebiyle birbirleriyle tamamen aynı fiziksel özellikler gösterir. İkiz gebeliğe yol açan bir diğer faktör ise iki yumurtanın aynı anda döllenmesidir. Nadiren rastlanan bu durumda, kadın vücudunda döllenmeyi bekleyen iki yumurta bulunur ve her ikisi de aynı anda döllenir. Çift yumurta ikizleri, birbirlerine tek yumurta ikizi kadar benzemeyebilir. Aynı anne ve aynı babadan doğmuş iki kardeş gibi görünen çift yumurta ikizlerinden biri sarışın diğeri esmer bile olabilir.
İkiz gebeliğe yol açan bir diğer faktör ise tüp bebek tedavisidir. Tüp bebek tedavisi sonucunda doğan ikiz bebekler, toplam ikiz doğumlarının yaklaşık %15’ine denk gelir. Bunun sebebi ise tüp bebek tedavisinde anneye birden fazla döllenmiş embriyo enjekte edilmesidir. IVF işlemlerinde anneden alınan yumurta ve babadan alınan sperm örneği, tıbbi müdahalelerle olgunlaştırıldıktan sonra vücut dışında döllenir ve annenin vücuduna geri enjekte edilir. Bu süreçte pek çok hekim, hamilelik şansını artırmak için aynı anda çok sayıda döllenmiş embriyoyu anneye enjekte eder ve bu durum da ikiz gebelik ihtimalini yükseltir.
İkiz Bebekler Ne Zaman Doğar? Erken Doğarsa Ne Yapılmalı?
Çoğul gebelik durumu, hamileliğin ve doğum sürecinin alışılmışın dışında seyretmesine yol açabilir. Anne karnında iki bebeğin birden büyümesinin en çok etkilediği noktalardan biri de doğum sürecidir. Tekil hamileliklerde doğum, ortalama olarak 38. ila 42. haftalar arasında, bebek yaklaşık olarak 3 kilogram ağırlığındayken gerçekleşir. İkiz gebeliklerde ise anne rahminde yeterli yer kalmaması ve bebeklerin daha fazla büyüyememesi gibi faktörler sebebiyle doğumun daha erken tarihlerde yaşanması beklenir. İkizler için ideal doğum süreci 37. ila 39. haftalar olsa da çoğul gebeliklerin neredeyse yarısı, 36. hafta öncesinde doğumla sonuçlanır. İkiz hamileliklerde doğumun 35. hafta civarında ya da daha erken gerçekleşmesi, erken doğum olarak tanımlanır ve beklenenden erken doğan ikiz bebekler için çeşitli sağlık tedbirleri alınır.
Erken doğum durumunda yapılacak işlemler, doğumun gerçekleşme haftasına göre değişiklik gösterir. 35. haftada gerçekleşen erken doğumlar, herhangi bir sağlık probleminden kaynaklanmamaları ve bebeklerde ekstra bir rahatsızlık bulunmaması durumunda ciddi bir tehlike olarak görülmez. Bu durumlarda doğan bebekler küveze alınır ve genel sağlık durumları kontrol altında tutulur. Bebekler, kendi başlarına solunum gerçekleştirebilmeleri, yaklaşık 2,5 kg ağırlığa ulaşmaları ve yaşamsal bulgularında herhangi bir problem belirtisi göstermemeleri koşuluyla iki ila üç haftalık bir küvez sürecinden sonra taburcu edilir. Daha erken gerçekleşen doğumlarda ise bebeklerin akciğerlerinin yeterince gelişmemesi sorunu ortaya çıkabilir. Anne karnında geçirilen süreçte, en son gelişen organlar arasında akciğerler de bulunur. Akciğerlerin yeterli kapasiteye ulaşması ise bebeklerin kendi başlarına solunum yapabilmeleri ve hayatta kalabilmeleri açısından büyük önem taşır. Bu sebeple, yeterli gelişimi göstermeden doğan ikiz bebeklere akciğer geliştirici tedaviler uygulanabilir.
İkiz Bebekler Nasıl Emzirilir ve Bilmeniz Gereken Diğer Detaylar
İkiz bebek doğuran annelerin en çok merak ettiği konular arasında, bebeklerin nasıl emzirileceği ilk sırada yer alır. Pek çok anne, sütlerinin iki bebeğe birden yetmemesi konusunda endişe duyar. Bu sorunu ortadan kaldırmanın başlıca yolu, her iki bebeği de aynı anda emzirmektir. Bir bebeği önce, diğerini sonra emzirmek, ilk bebeğin tüm sütü bitirmesine yol açabilir. İki bebeği birden aynı anda emzirmeniz ise bebeklerin eşit miktarda süte ulaşmasına yardımcı olur. Emzirirken dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise memeninizin bebeklerin ağzını tam olarak kapatmasıdır. Emzirme konusunda deneyimli olmayan anneler, bebeklerin yalnızca meme ucunu emmesinin yeterli olduğunu düşünebilir ancak bu pozisyon, bebeklerin sütten çok hava emmesine, aç kalmasına ve gaz sancısı yaşamasına yol açabilir. Her emzirmenizin en az 15-20 dakika sürmesine ve bebeklerinizi her üç saatte bir mutlaka emzirmeye özen göstermeniz de büyük önem taşır.
İkiz bebek bakımında dikkat etmeniz gereken diğer detaylar ise şöyledir:
- Sütünüzü artırmak için emziren anneler için üretilen doğal gıda takviyelerini kullanabilir ve böylece her iki bebeğinizi de yeterli seviyede emzirebilirsiniz. Göğüs masajı yaptırarak ve yeterli seviyede dinlenerek de süt üretiminizi artırabilirsiniz.
- Kimi anne ve babalar, bebeklerin birbirlerini uyandırmasından endişe eder ve bu sebeple de ikiz bebekleri ayrı odalarda yatırır. Esasında bu durum, bebekler için travmatik sonuçlar doğurabilir. Anne karnında birlikte olmaya alışan bebekler, aynı beşikte uyutulmaları durumunda kendilerini daha rahat ve güvende hisseder.
- İkiz bebek bakımında en çok dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de kafa karışıklığını engellemektir. Bu yüzden, hangi bebeğe en son ne zaman bakım yaptığınızı, hangi bebeğinizi saat kaçta yıkadığınızı ve en son hangi bebeğin altını değiştirdiğinizi bir çizelge kullanarak not alabilir ve kafa karışıklığından kolayca kurtulabilirsiniz.
- Özellikle tek yumurta ikizlerinin anne ve babaların kafasını karıştırmaması büyük önem taşır. Fiziksel görünümleri birebir aynı olsa da, iki bebeğinizi doğumdan itibaren ayrı karakterler olarak algılamanız, her iki bebeğin de ihtiyaçlarını, tavırlarını ve alışkanlıklarını ayrı ayrı gözlemlemeniz, hatalı bakım işlemi yapmanızı büyük ölçüde engeller.
Kaynakça:
1- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/117129
2- https://www.researchgate.net/publication/276033380_Breast_Feeding_In_Multiple_Babies
3- https://jag.journalagent.com/jaren/pdfs/JAREN_4_3_201_206.pdf
4- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/47994
