Güvenli bağlanma, anne ve bebek arasındaki ilişkide gerçekleşen aşamalardan biridir. Bebekler, dünyaya geldiklerinde ve artık anne karnında olmadıklarını fark ettiklerinde kendilerini son derece savunmasız hisseder ve güvence arayışına girer. Bu noktada anne ve bebek arasında güvenli bağlanmanın gerçekleşmesi, bebeğin hem çocukluk hem de yetişkinlik evrelerinde son derece özgüvenli, mutlu ve huzurlu bir psikolojiye kavuşmasına yardımcı olur. Kişinin tüm yaşamını etkileyen güvenli bağlanma, bebeklerin ömür boyunca daha sağlıklı insan ilişkileri kurabilmelerine ve kendilerine daha fazla güvenebilmelerine olanak tanır.
Eğer siz de bebeğinizin kendisini şimdi ve ilerleyen yıllarda güvende, mutlu ve özgür hissetmesini istiyorsanız, güvenli bağlanma yöntemlerinden yararlanabilirsiniz. Aklınıza takılan tüm soruların yanıtlarını ise sizin için hazırladığımız bu rehberde bulabilirsiniz.
İçindekiler
Güvenli Bağlanma Nedir?
İlk olarak psikolog Mary Ainsworth tarafından ortaya atılan ve bugün hâlen “Ainsworth Kuramı” olarak anılan yaygın görüşe göre, anneler ve bebekler arasındaki ilişki, dört farklı grupta incelenir. Bu gruplar güvensiz dirençli bağlanma, güvensiz kaçınmacı bağlanma, dağınık bağlanma ve güvenli bağlanmadır. Güvensiz dirençli bağlanma, güvensiz kaçınmacı bağlanma ya da dağınık bağlanma olarak kabul edilen ilişkilerde bebekler kendilerini güvende hissedemez ve her an tedirgin bir psikoloji içinde bulunur. Çevredeki sesleri, tanımadığı insanları, yabancı eşyaları ve hatta müzik ve film gibi unsurları bile tehdit gibi algılayabilen çocuklar, daima kaygılı ve ürkek hissetmelerinden dolayı ağlama, huysuzlanma, geceleri rahat uyuyamama ve içine kapanıklık gibi belirtiler gösterir.
Güvenli bağlanma ise annenin bebeğini daima rahatlattığı, bebeğe güven verdiği ve kendisini huzurlu hissetmesine yardımcı olduğu bir iletişim türüdür. Çocuğuyla güvenli bağ kurabilen anneler, bebeğinin erken yaşlardan itibaren özgüvenli, cesur, dışa dönük ve kendi ayakları üzerinde durabilen bir birey hâline gelmesine yardımcı olur. Bebeklerin anneleriyle olan ilişkileri, dış dünyayla kurdukları ilk güçlü bağlantıdır ve anneyle ilişki ne kadar sağlıklı olursa, bebeğin psikolojik gelişimi de o kadar doğru şekilde ilerler. Bu sebeple tüm annelerin bebekleriyle güvenli bağlanma türünde ilişki kurmaya özen göstermesi son derece önemlidir.
Güvenli Bağlanmanın Önemi
İnsanlar, yetişkinlik hayatındaki davranışlarının ve duygularının büyük bölümünü bebeklik evresinden itibaren kazanmaya başlar. Bu sebeple de tüm insanlar için anneleriyle olan ilişkileri, dünyayla ilişkilerini belirleme açısından büyük önem taşır. En sağlıklı ilişki türü olan güvenli bağlanma, bebeklerin diğer insanlarla dengeli ve sağlıklı ilişkiler kurabilmesine yardımcı olur ve bebeğinizin hem sosyal hem de bağımsız bir karakter kazanmasını kolaylaştırır. Güvenli bağlanma şekli, kendi kendine yetebilen ve mutlu olabilmek için diğer insanlara bağımlı hâle gelmeyen bireyler yetiştirmek için son derece yararlıdır.
Güvenli bağlanma, aynı zamanda çocukluk evresinin rahat ve keyifli geçmesi açısından da önem taşır. Güvensiz ve dağınık bağlanma türlerinde bebekler annelerinden ve diğer tüm insanlardan kaçabilir, dengesiz hareketler sergileyebilir ya da tam tersine anneleriyle aşırı şekilde düşkün hâle gelebilir. Bu gibi durumlarda bebeklerin annelerinden uzak durması, diğer aile bireyleriyle huzurlu bir şekilde vakit geçirmesi, kendi başlarına eğlenebilmesi ve sağlıklı bir çocukluk evresi yaşaması pek mümkün olmayabilir. Oysa her çocuğun hem ebeveynleriyle etkili bir iletişim kurması hem de çevreyi keşfedecek kadar meraklı ve girişken olması son derece büyük önem taşır. Bu sebeple güvenli bağlanma, çocukluk sürecini hem anne hem de bebek açısından verimli ve faydalı geçirmenin en önemli yolları arasında yer alır.
Anne ve bebek arasındaki ilişkinin türü, 6. aydan itibaren anlaşılmaya başlar. O tarihe kadar bebeğin yalnızca anne sütüyle beslenmesi, emekleme kabiliyetinin henüz gelişmemesi ve günün çoğu vaktini uykuda geçirmesi gibi faktörler, tüm anne bebek ilişkilerini birbirine benzer hâle getirir. 6. aydan sonra ise çeşitli detaylara dikkat ederek bebeğinizle aranızdaki ilişkinin şeklini öğrenebilirsiniz. Güvenli bağlanmanın en önemli belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Bebeğin annesinin yanında kendisini rahat ve huzurlu hissetmesi,
- Annesi odadayken bebeğin diğer eşyalarla ve oyuncaklarıyla güvenle ilgilenebilmesi,
- Anne odayı terk edince bebeğin aşırı olmayan bir tepki vermesi,
- Anne odaya geri döndüğünde bebeğin anneye doğru hareketlenmesi,
- Bebeğin canı yandığında ya da korktuğunda annesine yönelmesi ve anne kucağındayken kısa sürede sakinleşmesi.
Güvenli Bağlanmayı Desteklemek İçin Neler Yapılmalı?
Güvenli bağlanma türündeki ilişkilerin nasıl kurulacağı, tüm annelerin merak ettiği detaylar arasında yer alır. Siz de bebeğinizle aranızda sağlıklı bir iletişim kurmak istiyorsanız, aşağıdaki yöntemlerden yararlanabilirsiniz.
- Bebeğinizle güvenli bir bağ kurabilmeniz için, ilk olarak onun kaygılandığı her an yanında olmanız gerekir. Bu durum, uyku saatlerinde de geçerlidir. Bebekler, uykudan uyandıklarında kendilerini büyük bir odada yalnız bulduklarında paniğe veya korkuya kapılabilir ve bu korku da uzun vadede ciddi kişilik sorunlarına yol açabilir. Bu sebeple ilk doğum gününe kadar bebeğinizle aynı odada uyumanız büyük önem taşır.
- Halk arasında, bebeklerin her ağladığında kucağa alınmaması gerektiğine dair yaygın bir yanlış inanış bulunur. Oysa bebeğin anne sıcaklığını ve kokusunu her olumsuz durumda hissetmesi, sağlıklı bir gelişim açısından büyük önem taşır. Bu sebeple annelerin “bebeğim bana bağımlı olacak” korkusundan sıyrılmaları ve bebekleri her ağladığında onları kucaklarına alarak sakinleştirmeleri tavsiye edilir.
- Çocuğunuzun karakterini değiştirmeye çalışmamanız da güvenli bağlanma sürecindeki en önemli faktörlerden biridir. Pek çok anne ve baba, çocuklarının şımarık ya da asi olmaması için erken yaşlardan itibaren terbiye verme çabasına girişir. Bu noktada yapılan bir diğer hata da çocukları başka çocuklarla karşılaştırmaktır. Her çocuğun karakterinin farklı olduğunu unutmamanız ve çocuğunuza kendisi olabilme fırsatı tanımanız, bebeğinizin sizinle güvenli bir iletişim kurabilmesi açısından büyük fayda sağlar.
- Çocuğunuzla birlikte çeşitli aktiviteler düzenlemeniz de aranızdaki ilişkiyi güçlendirecek faktörler arasında kabul edilir. Çocuğunuzla birlikte boyama yapmanız, onun oyuncaklarıyla oynamanız, şarkı söylemeniz ve çocuğunuza masal anlatmanız, aranızdaki bağı kısa sürede güçlendirir.
Eğer hamilelik, doğum, annelik ve bebek gelişimi hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız, bizi takip etmeyi sürdürebilirsiniz.
Kaynakça:
1- https://www.adnancoban.com.tr/cocuklarda-baglanma-sorunlari
2- https://nptipmerkezi.com/bebeklerde-guvenli-baglanma
3- https://indigodergisi.com/2017/02/guvenli-baglanma-nedir-pedagoji/
4- https://www.journalagent.com/tpa/pdfs/TPA-80269-REVIEW-KARAKAS.pdf
5- https://npistanbul.com/guvenli-baglanamayan-bebegin-iliskileri-kotu-oluyor
