Çocuklar, hiç şüphe yok ki dünyanın en güzel ve en hassas varlıkları arasında ilk sırada yer alır. Çocukların her türlü etkiye açık olmaları ise psikolojik açıdan çeşitli sorunlar yaşamalarına yol açabilir. Anne ve babaların aklına bile gelmeyecek pek çok detay, çocuklarda travma ve olumsuz duygu yaratabilir. Bu sebeple bilinçli ailelerde ve en iyi koşullarda büyütülen çocuklarda bile çeşitli psikolojik bozukluklara rastlanabilir. Travma ve duygu durum bozukluğu yaşayan çocukların bu durumlarını sözlü olarak ifade edememesi ise anne ve babaların sorumluluğunu artırır. Eğer siz de çocuğunuzun psikolojisinin sağlıklı olup olmadığını merak ediyor ve “psikolojisi bozuk çocuğun belirtileri nelerdir” sorusuna yanıt arıyorsanız, bu yazının devamını inceleyebilirsiniz.
İçindekiler
Çocuğun Psikolojisinin Bozuk Olduğunu Nasıl Anlarız?
Çocuk psikolojisi, tüm yetişkinlerin bilgi sahibi olması gereken konular arasında yer alır. Yalnızca anne ve babalar değil, çocukla temas eden tüm insanlar çeşitli travmalara ve psikolojik bozukluklara yol açabilir. Dünyayı, hayatı, insanları ve sosyal ilişkileri yeni öğrenen çocuklar, yetişkinlere basit görünen konulardan bile ciddi şekilde etkilenebilir ve bu etkiler, fark edilmemeleri durumunda yaşam boyu süren olumsuz özelliklere dönüşebilir. Anne ve babanın çocuk önünde tartışması, ailenin yeni bir semte taşınması, çocuğun okul değiştirmesi, aileye yeni bir kardeşin dahil olması gibi olay ve durumlar, çocuklar üzerinde yıkıcı etkilerde bulunabilir. Bunun yanı sıra çocukların aileleri yanlarında olmadan izledikleri şiddet içerikli filmler, şahit oldukları uygunsuz davranışlar ve olaylar da psikolojilerinin bozulmasına yol açabilir. Peki, psikolojisi bozuk çocuk nasıl anlaşılır? Bu sorunun pek çok yanıtı vardır ve çocuğun yaşadığı psikolojik soruna göre değişiklik gösterir. En yaygın rastlanan bozuk psikoloji belirtilerinden bazıları ise şu şekildedir:
- Çocukların en çok hissettiği olumsuz duyguların başında korku ve endişe gelir. Travmatik olaylar sonucunda korkuya ve endişeye kapılan ve bu sebeple de psikolojileri bozulan çocuklar, sosyal ilişkiler kurmaktan kaçınabilir, insanlarla konuşurken çekingen tavırlar sergileyebilir, topluluk içindeyken gözlerini yerden kaldırmayabilir ve yaşıtlarıyla oynarken bile ürkek bir ruh hâlinde olabilir. Bu işaretler, psikolojisi bozuk çocuğun belirtileri içinde ilk sıralarda yer alır.
- Çocuklarda psikoloji bozukluğuna yol açan faktörler arasında anne ve babanın kayıtsız davranması, çocuğa sürekli öfke göstermesi ve psikolojik şiddet uygulaması da bulunur. Bu gibi durumlarla karşılaşan çocuklarda ilgi çekmek için aşırı davranışlar sergileyebilir, anne baba ilgisini üzerine çekmek için yüksekten atlama, kendisini kesici aletlerle yaralama ya da çevresine şiddet uygulama gibi tehlikeli hareketlerde bulunabilir.
Psikolojisi Bozuk Çocuğun Belirtileri için Diğer Noktalar
- Çok sık yatağını ıslatma da çocuklarda psikolojik bozukluk habercisi olarak değerlendirilebilir. Her çocuk, tuvalet eğitimi olsa da dönem dönem yatağını ıslatabilir. Bu durumun çok fazla tekrarlanması ise çocuğun kendisini güvende hissetmemesinden, aile bireylerinden ya da yakın çevresindeki bazı kişilerden çekinmesinden, korku ve endişe duymasından kaynaklanabilir.
- Çocuklarda sıklıkla görülen psikolojik bozukluk belirtileri arasında, öfke kontrolü de bulunur. Özellikle kendisini çok fazla kısıtlanmış hisseden ya da rol modeli olarak öfke kontrolünde zorlanan bir ebeveyne şahit olan çocuklar, arkadaş çevrelerinde öfkeli ve inatçı tutumlar sergileyebilir. Eğer çocuğunuzda bu tarz davranışlar gözlemliyorsanız, psikolojisi bozuk çocuğun belirtilerini yaşadığını söyleyebiliriz.
- Aşırı seviyede sosyal heyecan da çocuklarda psikoloji bozukluğunun belirtisi olabilir. Güvendiği kişilerle birlikteyken sakin ve sağlıklı tavırlar sergileyen, yeni ortamlara girdiğinde, yeni çocuk ve yetişkinlerle tanıştığında ya da okulda aşırı seviyede heyecanlanan çocuklar, özgüven eksikliği yaşıyor olabilir. Özgüven eksikliği, yaşam boyu sürebilen son derece önemli bir psikolojik bozukluktur. Bu sebeple, bu tarz tutumlar sergileyen çocuklara özel ilgi gösterilmesi önerilir.
- Çocuklarda sıklıkla karşılaşılan psikoloji bozukluğu belirtileri arasında, aşırı ısrarcı tutum da bulunur. İstediği herhangi bir şey için uzun süre ısrar eden, ağlayan, kendisine ve çevresine şiddet uygulamaya çalışan çocuklarda psikolojik bozukluk bulunabilir. Bu tutumların 2 ya da 5 yaş sendromlarıyla karıştırılmaması da büyük önem taşır. Tüm çocuklar, 2. ve 5. yaşlarında kendi bireyselliklerini fark eder ve erken ergenlik olarak tanımlanan bir süreç yaşar. Bu sebeple, çocuğun inatçı tavırlarının sebebinin anlaşılması için mutlaka uzman görüşü alınması önerilir.
Çocuğun Psikolojisi Nasıl Düzelir?
Psikoloji bozukluklarının önemli bir bölümü, doğru yaklaşım ve terapi yöntemleriyle büyük ölçüde giderilebilir. Özellikle arkadaşları tarafından dışlanma, ailesinden ya da çevresinden kötü söz duyma, eleştirilme ve baskı altında tutulma gibi durumlardan kaynaklanan psikolojik bozuklukların giderilmesinde oyun terapisi son derece etkilidir. İstismar, şiddet, ailenin boşanması ya da ebeveynlerden birinin hayatını kaybetmesi gibi ciddi travmalara bağlı psikolojik bozukluklar ise daha zorlayıcıdır. Bu tarz şiddetli travmalar, çocukta etkisi yaşam boyu süren izler bırakabilir. Bu sebeple ciddi travmalar geçirmiş çocukların diğerlerine göre daha uzun süre terapi görmesi önerilir.
Psikolojisi Bozuk Çocuğa Nasıl Davranılmalı?
Psikolojisi bozuk çocuğun belirtileri gözlemlendiyse mutlaka dikkate alınmalı ve destek sağlanmalıdır. Psikolojisi bozulmuş çocuklarda ailenin tutumu da son derece etkilidir. Çocuğu daha sağlıklı davranışlar sergilemeye teşvik etme amacıyla baskı uygulamak, ısrarcı davranmak, öfke ya da şiddet göstermek gibi tavırlar, var olan sorunun çözümüne katkı sağlamayacağı gibi çocukta yeni psikolojik problemler oluşturabilir. Bu sebeple çocuğunda psikolojik bozukluk bulgusu sezen ailelerin son derece anlayışlı, dengeli, hoşgörülü ve demokratik bir tavır takınmasında yarar bulunur. Çocuğunuzun kendisini güvende hissetmesini sağlamak için ona her zaman nazik ve yumuşak bir şekilde yaklaşabilir, onu arkadaşlarıyla ya da yakın çevrenizle sosyalleşmek için baskı oluşturmayacak sakin bir dille cesaretlendirebilirsiniz. Bu süre zarfında çocuğunuza kendisine ait zamanlar ve alanlar vererek karakterine saygı duyduğunuzu gösterebilir, çocuğunuzdan ailenizi ya konularda kendi fikrini belirtmesini isteyerek ona verdiğiniz önemi vurgulayabilirsiniz. Çocuğunuzla daha fazla zaman geçirebilir, birlikte oyunlar oynayabilir ve bu oyunları onun yönlendirmesine izin verebilirsiniz.
Hamilelik, doğum, kadın sağlığı ve çocuk bakımı hakkında daha fazla bilgi edinmek için Ciciçocuk’u takip etmeyi unutmayın!
Kaynakça:
