Aile dizimi terapisi, 90’lı yıllarda Alman Psikoterapist Bert Hellinger tarafından geliştirilen terapi yöntemidir. Aile dizimi terapisinin ana düşüncesi, bir ailenin bireylerinin her birinin birbiriyle bağlı olduğu fikridir. Bert Hellinger’e göre yıllar önce atalarımızın yaptığı her türlü olumsuz davranış, ilerleyen yıllarda bireylerde farklı rahatsızlıklar olarak ortaya çıkar. Aile dizimi terapisi de bu rahatsızlıkları engellemek, olanları kabullenmek ve bozulan ilişkilerin tekrar eskisi gibi olabilmesini amaçlar.
İçindekiler
Aile Dizimi Terapisi Amacı Nedir?
Aile içerisindeki bireylerin birbirleriyle olan ilişkileri, çok sayıda farklı sebepten ötürü değişime uğrayabilir. Yıllar önce kişinin büyük büyük dedesinin yapmış olduğu negatif bir davranış, bu olaydan yıllar sonra doğmuş olan kişide depresyon oluşumunu tetikleyebilir. Aile dizimi terapisinin amacı, ailede bozulan ilişkileri, olumsuz değişime maruz kalmış rolleri ve etkisini yitirmiş duygusal bağın yeniden sağlanmasıdır. Birey ya da bireyler, aile dizim terapisi yaparak, kendilerinde kuruntuya sebep olan düşünceleri karşıdaki kişiye aktarırlar ve böylece söyleyemedikleri, açıklayamadıkları düşüncelerini dile getirmiş olurlar. Bu noktadan sonra ikili ilişkiler başlar, diyalog oluşturulur ve söz konusu sorunun çözülmesi için her iki taraf da seferber olur. Kısacası aile dizimi terapisi, kişinin kendi başına ya da bir grup insanla, sorun olarak nitelendirdikleri olguları konuşup, çözmeleri ve duygu durumunun olumlu bir noktaya getirilmesini amaçlayan, yaygın olarak tercih edilen bir psikoterapi yöntemidir.
Bireysel Terapi Yöntemi
Aile dizimi terapisinin çeşitlerinden biri olan bireysel terapi yönteminde, terapi sırasında sadece terapist ve kişinin kendisi bulunur. Terapi almak isteyen kişinin belirlediği bireyler, farklı göstergeçlerle belirlenir ya da terapist tarafından temsil edilir. Örneğin, birey annesi ve babası ile terapi yapmak istiyor fakat bunu anne ve babası olmadan yapmak istiyorsa bireysel terapi yöntemine başvurabilir. Terapi sırasında bireyin annesini de babasını da terapist temsil eder.
Bireysel terapi öncesinde bireyin, terapiste ailesi ve temsil etmesini istediği kişiler hakkında bilgi vermesi gerekir. Bu şekilde, kişinin kendi zihninde sürekli olarak tuttuğu ve hayatını olumsuz etkileyen düşüncelerinden kurtulması beklenir. Ayrıca bu yöntemde karşıdaki kişi, bireyin gerçek bir yakını olmadığından ve sadece temsili olarak orada oturduğundan; bireyin kendisini hiçbir endişe duymadan ifade etmesi daha kolay olur. Bu da bireyin psikolojik sıkıntılarının çözülmesine daha da yardımcıdır.
Grup Terapisi Yöntemi
Grup terapisi yönteminde bireysel terapi yöntemine nazaran terapi sırasında sadece birey ve terapist bulunmaz. Grup terapisinde bireyin kendisini ifade etmek istediği kaç kişi varsa terapiye dahil edilebilir. Yine bireyin yakınlarını temsil etmesi için uygun kişiler seçilir. Grup terapisi yönteminin bireysel terapi yönteminden en büyük farkı, tek bir rol için tek bir kişinin belirlenmesidir. Bireysel terapi yönteminde kaç rol olursa olsun bütün rolleri terapist temsil ederken grup terapisinde bu özellik farklı işler.
Grup terapisinde bir araya gelen grup, kendi hayatlarından, rahatsızlıklarından ve aralarında geçen ilişkilerden bahseder. Bu konuşmalar sırasında terapist, bireyin ailesiyle olan ilişkilerin pozitife çevrilmesi konusunda temsilcilere yönlendirmeler yapar.
Grup terapisi yöntemindeki asıl amaç, her bir bireyin kendi içindekilerini söyleyebilmesi, karşı tarafa empati besleyerek anlamaya çalışması ve her bireyin bilinçlenmesidir. Terapi sonrasında bütün temsilcilerle arasındaki sorunu konuşmuş olan bireyin bu değişiklikleri hayatına da uygulaması ve aile içi ilişkilerin olumlu bir hal alması beklenir.
Aile Dizimi Terapisi Hangi Sorunlar İçin Kullanılır?
Aile dizimi terapisi hemen hemen her türlü psikolojik sorun ve rahatsızlık için kullanılabilir. Aile dizimi terapisi, aile içerisinde dengelerin değişmesine, rollerin kaybolmasına, ilişkilerin daha gergin ve tatsız bir hal almasına sebep olan ne varsa bu sorunu aşmayı hedefler. Boşanma, aldatma, hırsızlık, kürtaj, taciz, tecavüz, ölüm ya da intihar gibi olaylar, kişilerin duygu durumunu uzun süreler boyunca etkileyebildiğinden aile içinde süregelen bu negatif hava, kalıtımsal olarak aktarılır ve ilerleyen nesillerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Aile dizimi terapisi de bu gibi durumların daha kötü bir hâl almasını engellemek için kişileri negatif duygu durumuna sokan ne varsa üzerine gider ve çözmeye çalışır. Bu terapi sırasında bireyin de istekli olmasıyla beraber hemen hemen her türlü psikolojik sıkıntı aşılarak ilişkiler düzeltilebilir.
Aile Dizimi Terapisi Ne Kadar Sürer?
Tek bir bireyin aile dizimi terapisi yaklaşık 1 saat sürebilir. Terapi süreleri terapinin çeşidine göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak bireysel terapiler daha kısa sürerken, grup terapileri daha uzun ve derin olabilir. Grup terapilerinde çok fazla değişken olduğu için bütün bunların üzerinden geçmek vakit alabilir. Yine de grup terapisinin daha pozitif sonuçlar verdiği söylenebilir. Ayrıca bu terapi için net bir süre vermek çok da uygun değildir.
Aile dizimi terapisi gibi psikoterapi yöntemlerine çok fazla değişken bulunur. Örneğin, terapi sırasında bireyin duygu durumunun nasıl olacağı bilinemez. Bu gibi nedenlerden dolayı terapi farklı seanslarda olmak üzere; kişi kendisini rahatlamış hissettiğine karar verene kadar devam edilir.
Aile Dizim Terapisinin Faydaları Nelerdir?
Bireyi iç dünyasında yolculuğa çıkaran, saklı duygularını ve düşüncelerini gün yüzüne çıkaran aile dizimi terapisinin çok sayıda faydası bulunur. Toplumun yapı taşını oluşturan aile, bireylerin de ilk doğdukları andan itibaren yetişmesinde ve gelişmesinde büyük rol oynar. Aile içerisindeki ilişkilerin olumsuz bir hal alması durumunda bireyde geri dönülmesi zor hasarlar kalabilir. Terapi bu gibi olumsuz durumların önüne geçerek ailevi problemlerin zahmetsizce ortadan kaldırılabilmesine imkan tanır. Sorun yaşadığını düşündüğü kişiyle terapi sırasında sembolik olarak bir araya gelen birey, rahatça kendisini ifade edebilir ve sorun çözülebilir. Kişiler, gerçek hayatta yapamayacakları konuşmaları terapi sırasında yapabilir ve bununla beraber öz farkındalıkları artar.
Kaynakça: