Boğaz bölgesinde iltihap oluşmasıyla yaşanan faranjit; nefes darlığı, öksürük, yüksek ateş gibi belirtilere sebep olarak hastanın yaşam kalitesini düşürür. Bebeklerin faranjit sorunuyla karşılaşması ise bünyelerinin hassasiyeti sebebiyle daha zorlu bir süreci tetikleyebilir.
Nitekim faranjit; boğaz, ağız burun kısacası üst solunum yollarında oluşan iltihaplanma olduğundan bebeklerin günlük yaşamlarında zorlanmasına neden olur. Günümüzde bebeklerde bilhassa kış aylarında yoğun olarak görülen faranjit ciddiye alınması gereken bir hastalıktır. Bebeklerde faranjit yoğun görüldüğünden bazı ebeveynler bu hastalığı pek önemsemez ve faranjitin kronik bir hal almasını sağlar. Bebeklerde uzun dönemli ve zor iyileşen bir hastalık türü olan kronik faranjit, kısa ama şiddetli akut faranjite göre bebeklere daha çok zarar verebilir. Bu nedenle şiddeti ve süresi ne olursa olsun faranjitin ciddiye alınması ve hekim kontrolünde tedavi edilmesi gerekir.
İçindekiler
Nedenleri Nelerdir?
Bebekler, dünyaya yeni gelmiş olmaları sebebiyle son derece hassas bir bağışıklık sistemine sahiptir ve pek çok zararlı unsura karşı dayanıksızdır. Mikroplara, bakterilere ve virüslere karşı henüz bağışıklık geliştirmemiş olan bebekler, özellikle hayatlarının ilk 1 yılında pek çok hastalığa son derece açık durumdadır. Bu hastalıklardan biri de faranjittir. Bebeklerde faranjit sorununa yol açan temel faktör, çeşitli bakteri ve virüslerin ağız yoluyla vücuda girmesidir. Bebeklerde yaşanan faranjit sorununa ağırlıklı olarak, yeterince temizlenmeden bebeğe verilen biberonlar, emzikler ya da diş kaşıyıcıları yol açar. Anne göğsünün yeterince sterilize edilmeden bebeğe verilmesi de faranjite sebep olan faktörler arasında yer alır. Anne ve babaların yere düşen emzik ve biberonları yıkamadan, kendi ağızlarına sokup çıkararak bebeğe vermesi de faranjiti tetikleyen unsurlar arasındadır. Anne ve babanın bağışıklık sahibi olduğu mikrop ve virüslerin bebeğe bulaşması, henüz bağışıklık sistemi gelişmeyen bebeklerde iltihaplanma sorunu yaşanmasına yol açabilir.
Faranjite yol açan zararlı unsurlar, solunum yoluyla da bebeklerin vücuduna girebilir. Özellikle fazla soğuk havaya maruz kalan ve üşüten bebekler, mikrop ve bakteri etkisine daha açık hâle gelir. Üşüme sebebiyle boğaz bölgesi hassaslaşan bebekler, normal koşullarda mücadele edebilecekleri bakteri ve virüslerden bile olumsuz şekilde etkilenebilir. Bu yüzden bebeklerin üşümemesine özen göstermek de faranjiti önlemek açısından önem taşır.
Bebeklerde Faranjit Belirtileri
Bebeklerde görülen faranjitin çeşitli belirtileri ortaya çıkabilmektedir. Bu nedenle anne ve babaların belirtiler konusunda bilgi sahibi olması ve erken teşhis için harekete geçmesi önemlidir. Bebeğinizde aniden görülen ateş, kusma ve karın şikâyetleri faranjitin belirtileri olabilir. Bebeğinizde bu belirtilerin yanında huzursuzluk ve devamlı ağlama da gözlemliyorsanız hekiminize gitmenizde yarar vardır. Hekim yaptığı kontrollerde faranjit belirtilerini daha tutarlı bir şekilde değerlendirecek ve sizin anlayamayacağınız bazı belirtileri de test ederek faranjit teşhisi koyabilecektir. Yaklaşık 3-5 gün arasında kendini gösteren bu hastalık bu süreçte bulaşıcıdır. 5 günlük süre sonrasında hastalık bulaşıcı değildir.
Faranjitin bebeklerde gösterdiği en yaygın belirtiler ise şu şekildedir:
- Yüksek ateş,
- Boğaz ağrısı,
- Huysuzluk,
- Sürekli ağlama,
- İştahsızlık, meme ya da biberon reddi,
- İshal,
- Uyuşukluk, halsizlik,
- Uykudan uyanamama,
- Vücutta kızarıklık.
Yukarıdaki belirtilerin birini ya da birkaçını bebeğinizde görmeniz durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanızda yarar bulunur.
Bebeklerde Faranjit Tedavisi Nasıldır?
Bebeklerde görülen faranjite karşıt tek tedavi hekim kontrolünde yapılır. Hekiminize danıştıktan sonra size yapacağı yönlendirmelerle faranitin şiddetine göre ilaçlar kullanmanızı ve bebeğinizi rahatlatmanızı sağlayacaktır. Bebeklerde görülen faranjitin en etkili tedavisi antibiyotiklerle mümkün olsa da bu yöntem ilk tercih edilecek yöntem olmamalıdır. Nitekim antibiyotiklerin sık kullanımı zararlıdır. Ayrıca çocuğunuzun faranjit tedavisinden kullanılan penisiline de alerjisi olabilir.
Bebeğinizde faranjit ile karşılaşmamak ve bebeğinizin sağlıklı büyümesine katkı sağlamak için hijyene çok önem vermeniz gerekir. Özellikle el yıkama ve öpmeme alışkanlıklarını edinerek bebeğinizin hastalığına engel olabilirsiniz. Ayrıca bebeklerde faranjite karşı soğuk sudan uzak durulmalı ve ılık su tercih edilmelidir. Boğazın tahriş olmasını tetikleyen soğuk su, faranjiti tetikleyebilir.
Faranjit için Evde Ne Yapılabilir?
Faranjit enfeksiyon temelli bir rahatsızlık olduğu için en etkili tedavi yöntemi antibiyotik kullanımıdır. Bebeğinizin antibiyotik kullanıp kullanmayacağının kararını ise yalnızca doktoru verebilir. Bu nedenle doktorunuza danışmadan bebeğinize antibiyotik vermeniz, sağlık açısından son derece sakıncalıdır. Antibiyotiğe ek olarak uygulayabileceğiniz bazı yöntemler ise şunlardır:
- Bebeğinizin vücut ısısını dengeleyebilir, üşümeyi ve terlemeyi önleyerek konforunu yükseltebilirsiniz.
- Bebeğinize düzenli aralıklarla ılık su vererek boğazında tahriş olan bölgeyi rahatlatabilir ve bebeğinizin kendisini daha iyi hissetmesini sağlayabilirsiniz.
- Bebeğiniz ek gıdaya geçtiyse, vitamin içerikli organik gıdalar vererek bağışıklığını güçlendirebilirsiniz. Bebeğiniz henüz yalnızca anne sütüyle besleniyorsa, kendi vitamin tüketiminizi artırabilirsiniz.
Faranjit Ne Zaman Tehlikeli Olur?
Faranjit, temel olarak nadiren tehlike yaratan rahatsızlıklar arasında kabul edilir. Enfeksiyonun sona ermesiyle birlikte kendiliğinden geçen faranjitin tehlikeli hâle gelmesi ise yan etkilerinin şiddetlenmesiyle gerçekleşir. Bebeğinizde faranjite bağlı olarak 38 derecenin üzerinde yüksek ateş gözlemliyorsanız ya da faranjitin yol açtığı ishali durduramıyorsanız, hemen doktorunuza danışmanız önerilir. Faranjitin yol açtığı iştahsızlığın uzaması da bebekler için tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Uzun süre boyunca yeterli seviyede beslenememek, bebeklerde kan şekeri düşüklüğü, sarılık, tansiyon düşüklüğü gibi tehlikeli sağlık sorunlarına yol açabilir. Beslenme yetersizliği, bebeğinizin bağışıklık sistemini zayıflatarak daha ciddi hastalıkları da tetikleyebilir. Bu yüzden bebeğinizin bir günden uzun süre boyunca beslenmeyi reddetmesi durumunda da doktorunuza danışmanızda yarar bulunur.
Referans:
https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/cocuk_ergen_db/dokumanlar/yayinlar/Kitaplar/Bebek_Cocuk_Ergen_Izlem_Protokolleri_2018.pdf
https://www.ttb.org.tr/STED/sted1101/alt_solunum.pdf
2001-2005 yılları arasında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı (Pediatri) olarak çalışmalarına devam eden Uzm. Dr. Canan Yılmaz Durur, 2005-2010 yılları arasında ise Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Ünitesi’nde üst ihtisasını tamamlamıştır.
