Bebekler, anne karnına düştükleri andan itibaren hiç durmayan bir gelişim gösterirler. Gözle görülemeyen bir boyutta başladıkları yolculukları boyunca pek çok aşamadan geçen bebekler, önce embriyo, sonra fetüs haline gelir. Bu aşamalar arasında en önemlileri ise duyu organlarının gelişim evreleridir. Peki anne karnındaki bebeklerin duyu organları ne zaman, hangi sırayla gelişir biliyor musunuz? İşte bebeklerin anne karnında yaşadığı tüm evreler…
İçindekiler
Bebeklerde İlk Gelişen Duyu Organı Hangisidir?
Bebeklerin ilk olarak dokunma duyusunu kazandığı tahmin edilir. Anne karnındaki bebekler, 8. haftadan itibaren dokunma duyusuyla tanışır. Bebeklerin dokunma duygusu kazanan ilk organları ise ağızdır. 12. haftadan itibaren ise bebeklerin el ve ayaklarındaki sinirler gelişmeye başlar ve 17. hafta itibarıyla gerçek bir dokunma hissi kazanır. Bu sayede 17. haftadan sonra ultrason görüntülerinde bebeğinizi parmağını emerken ya da ayaklarını başına çıkarırken gözlemleyebilirsiniz. Bebeğinizin tekme atması, seslere ve darbelere karşılık vermesi de dokunma duyusunun geliştiğini ortaya koyan işaretler arasındadır.
Bebeklerde Tat Alma Duyusu Ne Zaman Gelişir?
Anne karnındaki bebeklerin ikinci sırada gelişen duyu organları, dilleridir. Anne karnındaki 12. ila 15. haftalar arasında fetüslerin dillerinde tat almaya yarayan küçük reseptörler oluşmaya başlar. Bebekler, genel kanının aksine anne karnındayken de pek çok tadı alabilir. Anne adayının yediği ve içtiği gıdaların lezzeti, amniyotik sıvıya karışır ve bebekler bu sayede tuzlu, tatlı, ekşi, acı gibi farklı duyuları rahatlıkla hissedebilir. Araştırmalar, anneler tatlı bir yiyecek tükettiği zaman bebeklerin amniyotik sıvıyı daha çok yuttuğunu ortaya koyar. Bu durum, bebeklerin amniyotik sıvı aracılığıyla beslendiği anlamına gelmez. Amniyotik sıvının amacı, bebeklerin güvende ve sağlıklı bir şekilde gelişebilmesine yardımcı olmaktır. Bebeklerin besin değerlerini aldığı kaynak ise plasentadır.
Bebeklerde Koku Alma Hissi Ne Zaman Başlar?
Bebekler, koku alma yeteneklerini de sanıldığından çok daha erken evrelerde kazanmaya başlar. Pek çok anne ve baba, bebeklerinin doğuma kadar koku alamayacağını düşünse de gerçekte durum farklıdır. Bebeklerin burun ve nazal yol gelişimleri, 11. ila 15. haftalar arasında başlar ve hiç durmadan devam eder. 13. haftada burunla beyin arasındaki bağlantıları gerçekleştiren sinirler oluşur. Hamileliğin 28. haftasından sonra ise burun delikleri açılır ve bebekler koku duyusuyla tanışır. Bebekler, pek çok kokuyla henüz anne karnında tanışır ve bu sayede doğduktan sonra annelerini, babalarını ve anne sütünü rahatlıkla ayırt edebilir.
Bebeklerde İşitme Organları Ne Zaman Gelişir?
İşitme sistemi, insan vücudundaki en kompleks sistemlerden biridir ve bu nedenle de anne karnındaki bebeğin işitme organlarının duymaya hazır hale gelmesi, uzun bir oluşum süreci gerektirir. Bebeklerin kulak kepçeleri, hamileliğin 8. haftasından itibaren oluşmaya başlasa da işitme duyusunun gelişmesi yaklaşık 16 hafta sonra gerçekleşir. 8. ve 24. haftalar arasında bebeğin dış kulağı, iç kulağı, kulak ve beyin arasında bağlantı kuran sinir yapısı oluşur ve bebekler ağırlıklı olarak 24. haftadan itibaren duymaya başlar. İşitme yeteneği, doğumdan önce en kolay şekilde test edilebilen unsurlardan biridir. Bebeğiniz dışarıdaki seslere tepki gösteriyorsa, duymaya başlamış demektir. Gelişimini daha erken tamamlayan bebekler, 20. haftadan itibaren dış dünyadaki seslere tepkiler verebilir.
Bebeklerde Görme Duyusu Ne Zaman Oluşur?
Sağlıklı bir bebeğin en geç gelişen duyusu, görmedir. Anne karnındaki bir bebek, yaklaşık olarak hamileliğin 26. haftasına kadar göz kapaklarını açmaz. Bu süreçte göz yuvaları, göz bebekleri ve sinir sistemi oluşur. 26. haftadan sonra ise bebekler gözlerini açmaya ve renkleri ayırt edebilmeye başlar. Anne karnının karanlık olduğu ve doğmamış bebeklerin hiçbir şey göremeyeceğine dair görüşler, gerçeği yansıtmaz. Araştırmalara göre anne karnı da ışık alır ve bebekler ışığın farklı yansımalarını rahatlıkla tespit edebilir. Görme duyusunun gelişimi, doğumdan sonra da devam eder ve yeni doğmuş bebekler doğumdan yaklaşık 4 ila 6 ay sonra net ve renkli bir şekilde görmeye başlar.
Referans:
https://www.webmd.com/baby/ss/slideshow-fetal-development
https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=anatomy-fetus-in-utero-85-P01189
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu. Yıllardır çalıştığı özel kliniğinde, perinatoloji alanında uzmanlaşmıştır.
