Babalık İzni Kaç Gün?

Babalık da tıpkı annelik gibi büyük bir sorumluluk gerektiriyor. Bir babanın sorumluluğu, eşinin hamile kaldığı andan itibaren başlıyor. Çoğu baba adayı, eşinin rahat ve sorunsuz bir gebelik geçirmesi için elinden geleni yapıyor. Doğum öncesinde olduğu gibi doğum sonrasında da anne ve bebek, babanın desteğine ihtiyaç duyuyor. Tam da bu nedenle Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu pek çok ülke babalık iznine kanunlarında yer veriyor. Türkiye’de babalık izni süresi çalışılan kurum ve statü doğrultusunda 2 ila 10 gün arasında değişkenlik gösteriyor.

Bebeklerini büyük bir heyecan ile bekleyen anne ve babalar doğum ve sonrasındaki süreç ile ilgili çeşitli araştırmalar içerisine girerler. Doğum izinleri de bunlardan bir tanesidir. Anne adaylarına dahi yetmeyen söz konusu doğum izninin erkekler için ne kadar olduğu ne zaman başladığı ve ne zaman bittiği gibi sorular anne ve baba adayları için oldukça önemlidir. Babalık izninin kaç gün olduğunu söylemeden önce babalık izninin 4A çalışanlarına, memurlara ve 4C çalışanlarda farklı olduğunu belirtmek gerekmektedir. Bu doğrultuda 4A çalışanlarının, memurların ve 4C çalışanların babalık izni süresi ile ilgili tüm detaylar aşağıdaki gibi açıklanabilmektedir.

Babalık İzni Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Babalık izni, eşinin doğumu sonrasına erkek çalışanın talebi doğrultusunda faydalanabileceği bir haktır. İznin kullanabilmesi için baba adayının muhakkak bir dilekçeyle çalıştığı kuruma başvurması gerekir. Babanın, eşi ve bebeğiyle vakit geçirmesine imkan tanıyan hak, çalışanların ücretli izinlerinden biri. Babalık izni kullanan çalışanın maaşından herhangi bir kesinti yapılmadığı gibi babalık izni süresi yıllık izin süresinden de düşülmüyor.

Babalık iznini düzenleyen kanun maddelerinden hiçbirinde “iş günü” ibaresi bulunmuyor. Bu nedenle, bu izin herhangi bir şekilde resmi tatil, haftalık izin günü ya da günlerine denk gelse de iznin uzaması gibi bir durum söz konusu olmuyor. 

Erkek çalışanların, babalık iznini ertelemek ya da bölerek kullanmak gibi bir şansı bulunmuyor. İznin, doğumdan hemen sonra kullanılması gerekiyor. Özel sektördeki bazı kurumlar, hassasiyetleri doğrultusunda babalık iznini bölerek kullandırma ve uzatma gibi esneklikler sağlayabiliyor. Babalık izni konusunda çalışanın lehine yapılabilecek esneklikler, kurumun kendi insiyatifi doğrultusuna olabiliyor. Çalışanın, babalık izninin başlaması gereken tarihte hastalık dolayısıyla raporlu olduğu takdirde babalık izni raporun bitiş tarihinin hemen ardından başlıyor. Babanın, doğumun gerçekleştiği tarihte resmi olarak izinli olduğu durumlarda babalık iznini erteleme ve uzatma gibi hakkı olmuyor. 

Eşinin doğumunun hemen ardından dilekçeyle iznini kullanmak isteyen erkek çalışana, çalıştığı kurumun izin vermeme ya da zorluk çıkarma gibi bir şansı bulunmuyor. Babalık izni, yasal bir hak olduğu için işveren tarafından kullandırılmadığı durumlarda çalışanların kıdem tazminatlarının yanı sıra diğer haklarını talep ederek istifa edebilme ve işverenlerini dava edebilme şansları bulunuyor. Babalık izni talep dilekçesinin açıklayıcı bir şekilde hazırlanması, çalışanların haklarını alabilmeleri açısından büyük önem taşıyor. Babalık iznini talep edecek şekilde hazırlanan dilekçede eşin doğum yaptığı tarih, kaç gün izin kullanılacağı ve hangi tarihler arasında izinli olunacağı gibi bilgilere yer verilmesi, çalışanların hak kayıplarının önüne geçiyor.

Erkeklerde Doğum İzni Süresi

Erkeklerde doğum izni süresi, 657 sayılı Devlet Memurlar Kanununun 104. Maddesinin B bendine göre belirlenmektedir. Memur eşinin doğum yapması halinde babalık izni 10 gündür. Ancak burada en önemli nokta eşinin doğum yapmış olmasıdır. Doğum gerçekleşmeden doğum izninin kullanılabilmesi mümkün değildir.

4857 Sayılı İş Kanunu’na göre ise özel sektör çalışanlarının babalık izni 5 gündür. İlgili kanuna göre işçinin evlenmesi, evlat edinmesi, anne ,babasının ya da yakının ölmesi durumunda 3 gün ; eşinin doğum yapması durumunda ise 5 gün ücretli izin verilmektedir. Taşeron işçiler de babalık iznini normal işçi statüsünde 5 gün olarak alabilmektedir.

Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına ilişkin Esaslara göre ise eşi doğum yapan sözleşmeli çalışana 2 gün babalık izni verilmektedir.

Babalık İzni Kaç Gün?

Babalık izni, babanın kamu ya da özel sektör çalışanı olması doğrultusunda değişiyor. Babanın sözleşmeli personel olup olmaması da izin süresini etkiliyor. Çalışanların tabi olduğu kanun maddelerindeki farklılık, babalık izninin farklı olmasını sağlıyor. 

Kamu personellerinin babalık iznini, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 104. maddesindeki düzenleme belirliyor. İlgili düzenlemeye göre erkek memur 10 günlük bir izin kullanabiliyor. Askeri personeller, Türk Silahlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliğine tabi olsalar da diğer devlet memurlarıyla aynı izin süresine sahip oluyor. Özel sektör çalışanları için izin süresi, 4857 sayılı genel iş kanunu doğrultusunda 5 gün oluyor. Baba sözleşmeli personelse, 2 günlük izin hakkı bulunuyor. 

Babalık izni, doğumdan sonra başlıyor. Doğumdan bir sonraki gün, babalık izninin ilk günü olarak kabul ediliyor. Erkeklerin, doğum öncesinde babalık izni kullanmak gibi bir hakları bulunmuyor. İlgili kanun maddelerine göre, babalık izni erkek memurun isteği üzerine kullanabileceği bir hak olarak tanımlanıyor. İznin kullanılabilmesi için doğumun hemen arkasından babanın çalıştığı kuruma yazılı bir şekilde başvurması gerekiyor. Kuruma verilecek olan dilekçede, eşin doğum yaptığı tarih ve ne kadar iznin kullanılacağı gibi bilgilerin yazılması, herhangi bir karışıklık olmaması adına tavsiye ediliyor.

Bu izin babanın yeni doğum yapmış eşine destek olmasını sağlıyor. Diğer taraftan, bebeğiyle daha sağlam bir bağ kurmasına ve babalık sürecine alışmasına da yardımcı oluyor. Bu nedenle, üç yaşından küçük bir çocuğu evlat edinin babaların da babalık izni hakkı bulunuyor. Fakat, evlat edinen babanın izni üç günle sınırlandırılıyor.

Babalık İzninin Başlama Tarihi

Hem kamu sektörü çalışanlarının hem de özel sektör çalışanlarının eşlerinin doğum yapması durumunda babalık iznine ayrılabileceklerini yukarıdaki şekilde açıkladık. Bu doğrultuda babalık izninin başlama tarihi de oldukça önemlidir. Doğumun resmi bayramlara, dini bayramlara, özel tatil günlerine denk gelmesi durumunda resmi tatillerin sonrasında babalık iznini ekleyebilme gibi bir durum söz konusu değildir. Çünkü 4857 sayılı iş kanunda babalık izninin süresi ile ilgili ‘iş günü’ ibaresi yer almamaktadır. Bu da doğumun resmi tatillere denk gelmesi durumunda herhangi bir şekilde izin eklemesi yapılamamasını ifade etmektedir. Kişiler resmi tatillerde babalık izninde sayılmaktadır.

Referans:

https://ailevecalisma.gov.tr/uploads/sgb/uploads/pages/yonergeler/aile-ve-sosyal-politikalar-bakanligi-izin-yonergesi-temmuz-2014.pdf

https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/PERSONEL%20I%CC%87ZI%CC%87NLERI%CC%87%201.pdf