Bebeğim Uyumuyor

Doğumdan sonra ilk ayda günde ortalama 16 saat uyuyan bebeklerin uyku süresi büyüme dönemine ayak uydurarak hızla değişir. Bebeğin uyku ihtiyacının aydan aya farklılık göstermesi normaldir. Bu değişim döneminde uyku düzeni oturtmak oldukça zor olduğundan birçok ebeveyn uykusuz kalmaktan şikayet eder. Ancak unutmayın ki bebeğiniz kendi kendine uyku düzeni sağlayamayacak kadar küçük. Sizin yardımınız olmadan başarılı olamayacaktır. Bebeğe düzenli bir uyku rutini kazandırma yolunda önerilere gitmeden önce gelişimin hangi dönemlerinde ortalama ne kadar uykunun sağlıklı olduğuna göz atalım.

Ay Ay Sağlıklı Uyku Süreleri

• Dünyaya geldikleri ilk ayda bebekler 8-9 saati gece 8 saati gündüz olmak üzere günün yaklaşık 16 saatini uykuda geçirirler.
• İkinci ayda gece uyku süresi aynı kalmakla beraber gündüz uyku süresi 6-7 saat sürebilir. Bu süre üçüncü ay ile beraber 4-5 saate kadar düşer. Ancak üçüncü aydan sonra bebeklerde gece uyku süresi uzar. Üç aylık bebekler geceleri ortalama 9-10 saat uyumalıdır.
• 3-6 aylık dönemde uyku süresi gece 9-10 gündüz 4-5 saat olmak üzere ortalama günde 14 saattir.
• Dokuzuncu ayla beraber gündüz uykusu bir saat daha kısalır. Bebeklerin bu dönemde gündüz ortalama 3 saat öğle uykusu olur. Gece uykusu ise 11 saate uzamıştır. Değişen tek şey gündüz-gece uykusu dağılımıdır, bebekler bu dönemde de günde toplam 14 saat uyur.
• Yaklaşık olarak 18.aya kadar bu süre böyle devam eder. On sekizinci aydan sonra uyku süresi yavaş yavaş düşmeye başlar. Bu dönemde genellikle gece uyku süresinde kısalma olmaz. Geceleri 11 saat uyuyan bebekler gündüz uykusunu 2-2.5 saat aralığında tutabilir.
• İkinci yaşla beraber gece uykusu 10-11 saat aralığında devam ederken gündüz uykusu genellikle 2 saati geçmez. Her bebek farklı olduğu ve hepsinin kendine has bir karakteri olduğu için bu süreler 1-2 saat oynayabilir. Ancak bebeğin az uyuması zeki olduğuna, çok uyuması daha iyi büyüdüğüne işaret değildir. Bebeğinizin gelişimini tamamlamak için uykuya ihtiyacı vardır, yeterince uyumaması herhangi bir zeka belirtisine değil uyku problemlerine işaret eder. Aynı şekilde bir bebeğin örneğin dokuz aylıkken günde 17-18 saat uyuması daha sağlıklı olduğunun aksine bir hastalığa işaret olabilir. Bu gibi sağlıklı uyku sürelerinin çok dışında olan durumlarda doktorunuzu bilgilendirmeyi ihmal etmeyin.

Bebeğim Neden Uyumuyor?

Bebeğiniz Gece ile Gündüzü Ayıramıyor Olabilir

Bebeğiniz gündüz çok uzun saatler boyunca uyuyup gece uyanık kalıyor olabilir. Bu problemi bir gün boyunca bebeği uykusuz bırakıp çözmeye çalışmak yerine yavaş yavaş düzene sokmayı deneyin. Bebeğinizin her gündüz 2 saat daha az uyumasını sağlayın. Bebekler genellikle emzirme işleminden hemen sonra uykuya dalmak ister. Bu sürede oyun oynayarak dikkatini dağıtmaya çalışabilirsiniz. Bebeğin gece- gündüz arası farkı anlamasını sağlamanın en etkili yolu onu güneş ışığıyla tanıştırmaktır. Gündüz olduğunda odayı mümkün olduğunca aydınlık tutun, gece ise uyansa bile mümkünse karanlıkta kalmayı değilse de loş ışık altında durmayı tercih edin.

Bebeğiniz Fazla Uyarıcıya Maruz Kalmış Olabilir

Bebeklerin çok hassas olduğunu ve etraflarındaki her şeyin onlar için yeni olduğunu unutmayın. Size normal gelen bir çevre bebeğiniz için fazla uyarıcı ve dikkat dağıtıcı olabilir. Aynı şekilde çok fazla şekerli besin ya da kafein tüketen anne bu şekeri emzirme yoluyla bebeğe aktarır, bunlar da bebekte uyku kaçırıcı uyaran olarak etki edebilir. Uyumak için sakinleşmeye ihtiyacı olan bebeğinizi fazla uyarıcıdan uzak tutun. Mümkünse sessiz ve çok aydınlık olmayan bir ortamda uykuya dalmasını sağlayın. Fazla uyarıcı sebebiyle uykuya dalmakta güçlük çeken bebeklerde bu durum gerginlik ve huzursuzluğa da sebep olabilir.

Bebeğiniz Çok Yorgun Olabilir

Uyku saatinden önce bebekle oynayıp onu yormanın daha kaliteli bir uyku sağlayacağı büyük bir doğru bilinen yanlıştan ibarettir. Uyku saati yaklaşırken bebekle oynamak onu yormakla beraber heyecanlandıracak ve uyku sakinliğinden uzaklaştıracaktır. Bu hem uykuya dalmaya hem de derin uyku süresine engeldir. Gün içinde ekstra enerji harcamış bebeğinizin uyku saatini 1-2 saat öne çekmekte bir sakınca yoktur. Ancak bebeğiniz uyumadan önce her zaman biraz sakinleşip uykuya hazırlık yapması için zaman ayırmalısınız

Bebeğiniz Aç Olabilir

Birçok bebek için uyumadan önce emdiği süt onu gece boyunca tok tutmaya yeterli değildir. Bu konuda bebeğinizi biraz idare etmeniz gerekecek. Elinizden geldiğinde uykusunun bölünmemesine özen gösterin. Çevresel faktörlerden rahatsız olmadıkça karnı doyana kadar emdikten sonra kendi kendine uykuya dalacaktır.

Fiziksel Bir Rahatsızlık Yaşıyor Olabilir

Uyutmadan önce bebeğinizin altının temiz olduğundan emin olun ve gazını çıkartmaya özen gösterin. Yine de bu gibi durumlar bazı bebeklerin uykusunu bölmeye sebep olacaktır. Uyandıktan sonra çok vakit kaybetmeden geri uyutmaya çalışın. Bebeğin bulunduğu odanın sıcaklık seviyesini kontrol etmeyi ihmal etmeyin ve bebeği gereğinden fazla giydirmeyin. Çok sıcak ya da soğuk ortamlar da bebeklerde uyku problemine yol açacaktır. Diş çıkarma dönemleri ya da bir enfeksiyon hastalığı geçirmesi durumunda bebeğiniz ağrıları sebebiyle uyuyamıyor olabilir. Bu durumlarda bebeği rahatlatmak için bir uzmandan yardım almaya bakın.

Bebeğiniz Tek Başına Derin Uykuya Geçemiyor Olabilir

Bebekler de yetişkinlerde olduğu gibi uykuya daldıktan sonra 45-60 dakika arası derin uykuya geçer. Ancak bazı bebekler bu esnada uyanır, uyanmasa da destek olmadan tek başına pasif uykuya geçmeyi başaramaz. Özellikle ilk 12 aylık döneme kadar uykuda olduğu ilk 1 saat onunla beraber yatmakta bir sakınca yoktur. Özellikle bebeğinizin pasif uykuya geçişte bir problemi varsa onunla olmak faydalı olacaktır. Bu durum ebeveynlerin hayatını olumsuz etkiliyorsa bir uyku oyuncağından yardım almak faydalı olabilir. Ancak unutmayın, birkaç ay sonra bebeğinizi duygusal bağ kurduğu oyuncaktan ayırmanız gerekecek. Sürekli beraber uyuduğu oyuncağı ondan ayırmak siz ve bebeğiniz için çok zorlayıcı olabilir.

Referans:

https://marmaraeah.saglik.gov.tr/TR,97829/6-36-ay-arasi-bebek-uyku-poliklinigi.html

https://www.ttb.org.tr/sted/sted0202/yaramaz.pdf

Uzm. Dr. Canan Yılmaz Durur

2001-2005 yılları arasında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı (Pediatri) olarak çalışmalarına devam eden Uzm. Dr. Canan Yılmaz Durur, 2005-2010 yılları arasında ise Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Ünitesi’nde üst ihtisasını tamamlamıştır.