Gece terörü veya uyku terörü olarak bilinen durum uyku sırasında aşırı korku halinin oluşması nedeniyle ortaya çıkan çığlık atakları şeklinde kendisini gösterir. Uyurgezerlik için olduğu gibi gece terörleri de parasomniler adı verilen bir grup rahatsızlık içerisinde değerlendirilir ve uyku sırasında kontrol dışında ortaya çıkarlar. Atakların süresi birkaç saniyeden birkaç dakikaya kadar değişkenlik gösterebilir. Etkilenen bireylerin neredeyse yarısına yakını çocuklardır. Gece ve uyku korkuları genellikle çocuklarda iyi bir seyir izler. Birçok çocuk bu dönemin ardından bu korkularından arınmış şekilde yaşamına devam edebilir. Bazı çocuklarda ise durum bu kadar basit değildir. Gerekli gece uykusunun sağlanması ve oluşan şikayetlerin kontrol altına alınması için tedavi gereksinimi olabileceği için bilinçli olunmalıdır.
İçindekiler
Uyku terörü hastalığı, geç saatlerde ortaya çıkan uyku sırasındaki ağır korku ataklarını ifade eder. Bazı kişiler bu ataklar sırasında bağırabilir, çığlık atabilir veya kol ve bacaklarını istemsiz şekilde hareket ettirebilir. Gece terörü özellikle çocuklarda ve bebeklerde yaygın bir rahatsızlıktır. Normal bir atak süresi 30 saniye ile 3 dakika arasında değişkenlik gösterse de bazı bireylerde bu sürenin çok üzerinde ataklar gerçekleşebilir. Gece terörü oldukça rahatsız edici bir durumdur ancak basit olgular için herhangi bir müdahale gereksinimi duyulmayabilir.
Bebeklerde gece terörünün anlaşılması çocuklara göre biraz daha zor olabilir. Gece vakitlerinde bebeğin uyuduktan sonra çığlıklar şeklinde uyanması bu rahatsızlığın varlığına işaret ediyor olabileceği için dikkatli olunmalıdır. Özellikle yanına gidip sakinleştirmeye çalışmanıza rağmen durumun sadece kötüleştiği bebeklerde uyku terörü hastalığı, atlanmaması gereken bir durumdur. Gece terörü hastalığı süt dönemindeki bebeklerde çok sık tespit edilmese de bu durumun 18 aylık bebekleri de etkileyebileceği unutulmamalıdır. Gece terörü atağı yaşayan bebeklere göre ebeveynler daha fazla bir korku ve panik hali içerisine girebilir. Ebeveynler yaşadığı bu travmayı unutamazken bebekler ise ertesi sabah gece olanlara dair herhangi bir hatırası olmadan uyanır.
Uyku terörü hastalığı belirtileri sadece kabus görmekten çok daha fazlasıdır. Gece kabus görülmesi halinde bu durum sabah genellikle detaylı olarak hatırlanabilirken, gece terörü atağı sırasında kişi hala uyku halindedir. Çocuklar genellikle sabah uyandıklarında gece yaşanan atağa dair herhangi bir şey hatırlamazlar. Gece terörü genellikle gece uyku saatinin ilk yarısında ortaya çıkan bir durumdur ve kestirmeler sırasında nadiren meydana gelir. uyku terörü hastalığı zaman içerisinde uyurgezerlik gibi diğer rahatsızlıkların oluşmasına zemin hazırlayabilir.
Uyku terörü atağı sırasında oluşabilecek belirti ve bulgular şu şekilde özetlenebilir:
Ara sıra meydana gelen basit seyirli ataklar genellikle herhangi bir sorun teşkil etmez. Ancak bu durumun çeşitli özelliklere sahip olması halinde çocuğun hekimine bildirilmesi önerilir:
Sık meydana gelmeyen gece terörü hastalığında genellikle bir tedavi gereksinimi duyulmaz. Ancak ataklar ile birlikte ortaya çıkan şikayetlerin hem çocuk hem de diğer aile üyeleri açısından hayatı zorlaştıracak şekilde seyretmesi halinde çeşitli tedavi yöntemleri ile durum kontrol altına alınmaya çalışılır. Uygulanan tedavi yöntemlerinin amacı çocuğun güvenliğini sağlamak ve olası neden ya da tetikleyicilerin engellenmesini gerçekleştirmektir. Dolayısıyla bu tedavi yaklaşımına göre tedavinin en önemli basamağını gece terörü ataklarının oluşmasına neden olan durumların tespit edilmesi oluşturur. Ataklar sırasında çocuğun elinin tutulması ve sakince konuşulması atak süresinin kısalması için fayda sağlayabilir.
İlaç tedavisinin uygulanacağı gece terörü hastalarında uyku apnesi ya da zihin sağlığı ile ilgili altta yatan nedenlerin değerlendirilmesi oldukça önemlidir. Altta yatan durumların bu şekilde tespit edilebilmesi halinde bu etkenlere uygun müdahale edilerek gece terörü hastalığının tedavisi gerçekleştirilebilir. Aynı zamanda altta yatan nedenden bağımsız olarak çocuğun uyku ortamının da yeniden gözden geçirilmesi gerekir. Bu ortamın kişinin kendisine veya çevresine zarar vermesini sağlayacak nesnelerden arındırılması ve sadeleştirilmesi kişinin uyku halinin ve alışkanlıklarının iyileştirilmesine katkı sağlayabilir. Bazı hastalarda çeşitli sakinleştirici etkili ilaçlar veya beyin biyokimyasını düzenlemeye yarayan ihtiyaçlara başvurulabilir. Çeşitli psikoterapi yöntemleri çocuğun kendisini yoğun stres altında hissetmesinden kaynaklanan olgularda fayda sağlayabilir. Tüm bu yöntemler dışında gece terörü yaşayan kişilerin düzenli seyreden ataklarından yaklaşık olarak 15 dakika önce uyandırılması da etkili olabilir. Ardından çocuk 5 dakika uyanık tutularak tekrar uykuya yatırılır.
Gece terörü hastalığı korkutucu görünse de sizi paniğe sürüklememelidir. Bebek ve çocuklarınız için atak sırasında yapabileceğiniz en önemli şey onların uyku ortamlarında güven içerisinde olduğundan emin olmanızdır. Atakların çok sık meydana gelmesi ya da diğer çeşitli şikayetlerin de rahatsızlık tablosuna eklenmesi halinde sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman pediatri hekimlerinden destek alabilirsiniz. Bu destek başvurusu öncesinde bebeğinizin veya çocuğunuzun uyku düzenini ve atakların özelliklerini bilmeniz çocuğunuzun bu rahatsızlığa dair değerlendirilmesini kolaylaştırabileceğini unutmayın.
Kaynakça:
1- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sleep-terrors/symptoms-causes/syc-20353524
2- https://www.medicalnewstoday.com/articles/301893
3- https://www.healthline.com/health/parenting/baby-night-terrors
4- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sleep-terrors/diagnosis-treatment/drc-20353529
8 yaşındaki çocuğunuz hala sizinle bir aile olarak vakit geçirmek konusunda istekli bir yaştadır. Bu…
Hamilelik dönemini başarıyla atlattıktan sonra nihayet bebeğinizi kucağınıza aldınız. Şimdi ise tek odak noktanız bebeğinizin…
Bazı çocuk soruları, çocuğunuzu yakından tanıyarak hoşlandığı şeyleri öğrenmenize ve çocuğunuzla iletişim kurmanızı sağlar. İşte…
Bebeklerde çoğunlukla bez kullanımından kaynaklı olarak ortaya çıkan pişik problemi için anne ve babalar en…
Rahim ağzı kanseri, kadınlarda oldukça yaygın şekilde görülen ancak aşı ile önlenebilen nadir kanser türlerinden…
Anne babaların çocukları ile ilgili merak ettikleri konuların başında ergenlik dönemi gelir. Ergenlik çocukluktan erişkinliğe…