Hamilelikte ayak şişmesi engellemenin birkaç yolu bulunur. Önerileri dikkate alarak ayak şişmesi ve ödem problemi ile başa çıkabilirsiniz. Hamilelik yalnızca karın şişmesinden ibaret değildir. Devamlı değişen hormon seviyeleri ve alınan kilolar birçok hamilelik komplikasyonunu beraberinde getirir. Hamileliğin altıncı ayından sonra karşılaşılan en sık problemlerden biri ayaklar, ayak bilekleri, bacaklar ve ellerde yaşanan şişmelerdir. Bu problemlerden en yaygını, hamilelikte ayak şişmesidir.
Kimi zaman anne adaylarının ayakkabı giymesine bile müsaade etmeyen bu şişlikler oldukça rahatsız edici ve korkutucu olabilir. Hamilelik sebebiyle oluşan ayak şişmesiyle baş etmek için yapılması gereken ilk şey hamilelikte ayak şişmesi nedenlerini iyi öğrenmek ve bu nedenlere göre önlem almaktır.
Gelin hep beraber hamilelikte ayak şişmesi neden olur sorusunu cevaplayalım!
İçindekiler
Hamilelikte Ayaklar Neden Şişer?
Hamilelikte ayak şişmesi nedenlerini hormon değişimi, fazla kilo alımı, vücudun doğuma hazırlık yapması ve hamilelikte vücutta su tutulması– başka bir deyişle ödem- olarak özetleyebiliriz.
- Anne vücudu hamilelik döneminde sona yaklaşıldıkça kendini doğuma hazırlamaya başlar. Bu doğum hazırlıklarından biri de doğumu kolaylaştırmak için leğen kemiğindeki eklem ve bağların gevşetilmesidir. Bu eklemlerin gevşetilmesi için anne vücudu bazı hormonlar salgılamaya başlar. Ancak salgılanan bu hormonlar sonucu yaşanan hormonal değişim yalnızca leğen kemiğindeki eklemlerin değil, vücudun diğer bölgelerindeki eklem ve bağların da gevşemesine sebep olur. Bağ ve eklemleri gelişen vücut bölgelerinden biri de ayak ve ayak bilekleridir.
- Hamilelikte yaşanan en yaygın problemlerden biri vücutta sıvı tutulması olarak bilinen ödemdir. Ayaklarda eklem ve bağların gevşemesiyle hücreler arası su tutulması kolaylaşır, bu da anne adayının ayaklarında ödeme bağlı şişme yaşanmasına sebep olur. Hamilelikte ödem yalnızca ayak şişmesi için değil, vücudun diğer bölgelerindeki şişmeler için de temel sebeptir. Bu yüzden yazımızın bir sonraki bölümünde hamilelikte ödem sebeplerini detaylıca ele alacağız.
- Hamilelikte kilo almak kaçınılmaz, hatta belirli bir noktaya kadar olması gereken bir şeydir. Vücudunuz bu yeni ağırlığı taşımak için belirli değişimler yaşar. Bunlardan biri de artan ağırlığı taşımak için ayak tabanının düzleşmesi ve büyümesidir. Bu büyüme hamile kadınların ayaklarında şiş bir görünüm olmasına sebep olur. Bununla birlikte eğer hamilelik sürecinde öngörülen ideal kilonuzdan daha çok kilo aldıysanız vücudunuzdaki yağların bir kısmı ayaklarda depolanır. Yani hamilelikte fazla kilo alımı da ayak şişmesinin sebeplerinden biridir.
Ödem
Hamilelik sürecinde yalnızca ayaklarda değil vücudun diğer pek çok bölgesinde, hatta vücudun tamamında şişme gözlemlenebilir. Hamilelikte vücutta görülen şişliklerin temel sebebi vücutta sıvı fazlalığı birikmesi, yani ödemdir.
Hamilelikte ödem sebebiyle oluşan şişliklerden en yaygın olanı ayak bölgesinin şişmesidir. Bu yüzden biz bu yazıda özel olarak hamilelikte ayak şişmesi nedenlerini ele alıyoruz. Ancak aşağıda sıralayacağımız hamilelikte ödeme bağlı şişme sebepleri vücudunuzun herhangi bir bölgesindeki şişmeler için de geçerli olacaktır.
Hamilelik sürecinde anne adayının vücudu, daha fazla yemeğe ihtiyaç duyduğu gibi daha fazla suya da ihtiyaç duyar. Vücudun ihtiyaç duyduğu fazla sıvıya bağlı ödem iki şekilde gerçekleşir: ilki birden bire eskisinden fazla su alınan vücudun bu sıvıları biriktirmesi; ikincisi ise yeterli su alınmayan vücudun, hali hazırda bulunan sıvıyı tutmasıdır. Bu cümle hamilelikte ödem probleminin kaçınılmaz olduğunu düşünmenize yol açabilir. Biz bunu kaçınılmaz olarak ifade etmekten yana değiliz. Ancak kabul etmeliyiz ki hamilelikte ödem, neredeyse her kadının kısa bir dönem için de olsa yaşadığı bir problemdir.
Hamilelikte ödeme bağlı şişmeyi tetikleyen durumları şöyle sıralayabiliriz:
- Vücut için gerekli sıvıyı almamak,
- Tuzlu yiyecekler tüketmek,
- Düzenli beslenmemek.
Bunlarla beraber uzun süre ayakta kalmak ve ayakları aşağı sarkıtarak oturmak da hamilelikte ödeme bağlı ayak şişmesini tetikleyici faktörlerdir.
Hamilelikte Ayak Şişmesine Ne İyi Gelir?
Geldik asıl soruya: peki hamilelikte ayak şişmesi nasıl geçer? Hamilelikte ayak şişmesini önlemek, hiç değilse azaltmak için gün içinde yaptığınız hemen hemen her şeye dikkat etmeniz gerekiyor desek yanlış olmaz. Haydi başlayalım. İşte hamilelikte ayak şişmesini önlemenin yolları:
- Hamilelikte ayak şişmesiyle başa çıkmanın ilk kuralı kan dolaşımına dikkat etmektir. Her gün ayaklarınızı dinlendirmeye özen gösterin. Uzun süre ayakta kalmayın ve bacaklarınızı sarkıtarak oturmayın. Bacak bacak üzerine atarak oturmayın. Düşük tempolu yürüyüşler kan dolaşımına iyi gelecektir. Son olarak her gün en az bir saat ayaklarınızı altına yastık koyarak uzatın ve dinlenin.
- Hamilelikte ayak büyümesi ve genişlemesi neredeyse kaçınılmazdır. Ayak tabanlarına zarar vermemek için ortopedik ve rahat ayakkabıları tercih edin.
- Sıvı tüketiminize dikkat edin. Hamilelikte ödem oluşumundan kaynaklanan şişkinlikler çoğunlukla vücuda yeterli su almamaktan kaynaklanır.
- Dengeli ve az tuzlu bir diyet tercih edin. Yeterli protein almak hamilelik sürecinde çok önemlidir.
- Beslenme diyetinize ödem söktürücü yiyecekler eklemeyi tercih edebilirsiniz. Nar, kivi, ananas gibi meyveler ve probiyotik yoğurtlar en etkili ödem söktürücü besinlerdir.
- Mümkünse sola dönük bir şekilde yatmayı tercih edin. Bu yatış pozisyonu atar damar üzerindeki basıncı azaltarak kan dolaşımı dengesine yardımcı olur. Sürekli tek tarafa yatmakta zorlanıyorsanız elbette sağ tarafa da dönebilirsiniz. Ancak hamileliğin özellikle son aylarında sırt üstü yatmaktan kaçınılmalıdır.
- Rahat kıyafetler tercih edin. Özellikle karın ve bacak bölgesini sıkan giysilerden kaçınmaya özen göstermelisiniz.
- Hamileler için üretilmiş destek çoraplarını deneyin. Bu çorapların ayak ve bacak şişkinliğini azaltmada oldukça etkili olduğu gözlemlenmiştir.
Tuzlu Su Hamilelikte Ayak Şişmesine İyi Gelir mi?
Evet. Ancak uyaralım: hamilelikte ayak şişmesine iyi gelen tuzlu ılık su formülü bu suyu içerek uygulanmıyor. Ilık su dolu bir leğenin içine bir miktar tuz koyarak ayaklarınızı bu suda 10-15 dakika kadar bekletin. Bu işlem ayak ağrıları ve şişliğine iyi gelecektir.
Hamilelikte Ayak Şişmesi Ne zaman Ciddi Bir Probleme İşarettir?
Şimdiye kadar oldukça sık rastlanan ve normal bir durum olarak ele aldığımız hamilelikte ayak şişmesi kimi durumlarda ciddi bir problemin habercisidir.
Damar tıkanıklığı da hamilelikte ayak şişmesine sebep olan durumlardan biridir. Ancak, eğer ayaktaki şişme damar tıkanıklığından kaynaklanıyorsa genellikle tek bir ayakta şişme gözlemlenir. Eğer tek ya da iki ayağınızdaki şişmeye aşağıdaki durumlar eşlik ediyorsa mutlaka vakit kaybetmeden doktora başvurmanızı öneririz:
- Bacakta kırmızı çizgi ya da noktalar.
- Ayağın şişen bölgesinde morarma.
- Baldır ve ayak dahil olmak üzere tüm bacakta aşırı hassasiyet.
- Ayak bileğini oynatırken acı hissetmek.
- Baş ağrısı ya da tansiyon yükselmesi durumu.
- Görüşte bozukluk.
Referans:
https://www.pregnancybirthbaby.org.au/swelling-during-pregnancy
https://www.healthline.com/health/pregnancy/swollen-feet-during-pregnancy