Kan basıncını ifade eden tansiyon değeri, genel sağlık açısından son derece önemli bir parametredir. Özellikle hamilelikte tansiyon çok önemlidir. Tansiyonun olağan sınırların üstüne çıkması ya da altına düşmesi, pek çok farklı sağlık sorununu da beraberinde getirebilir. Tansiyon değerlerinin gebelik sürecinde de dikkatle takip edilmesi son derece önemlidir. Gebelik sırasında fetüsün büyümesini ve gelişimini desteklemek için anne adayının vücudunda birçok fiziksel değişiklik meydana gelir. Hamile kadınların tansiyon değerleri; gebeliğin gidişatı, annenin ve bebeğin sağlığı gibi farklı noktalarda bilgi sahibi olmanıza yardımcı olur.
Peki hamilelikte tansiyon düşmesi ve tansiyon yükselmesi ne anlama gelir ve nasıl bir tedavi yöntemi uygulanır? Eğer siz de bu soruların yanıtını arıyorsanız, hamilelikte tansiyon konusuyla ilgili bu yazımızı inceleyebilirsiniz.
İçindekiler
Gebelikte Tansiyon Değerleri Nasıl Olmalıdır?
Kan basıncı, kalpten kanın pompalanması ile birlikte damar duvarında meydana gelen basıncı ifade eder. Kanın damarlara geçişi ve oluşturduğu basınç genellikle belirli bir düzen içerisinde devam etme eğilimindedir. Ancak çeşitli durumlara bağlı olarak kanın damarlara geçişinde farklılıklar meydana gelebilir ve bu durum zaman içerisinde kan basıncının yükselmesi veya alçalması ile sonuçlanabilir.
Tansiyon değerinin düşmesi ya da yükselmesi, kan basıncı değerlerinin doğal sınırların dışına çıkmasıyla gerçekleşir. Doğal sınırlar için genel olarak kabul edilen değerler 120/80 mmHg’dir. Bu değerlerin 90/60’ın altına düşmesi “düşük kan basıncı (hipotansiyon)” olarak ifade edilirken, 140/90’ın üzerine çıkması ise “yüksek kan basıncı (hipertansiyon)” olarak tanımlanır. Gebelik döneminde tansiyon yükselmesi, tansiyonun düşmesine göre daha sık karşılaşılan bir durumdur.
Tansiyon düşmesi, kan basıncının azalması anlamına gelir ve bu durum da pek çok organın yaşamsal fonksiyonlarını güçlü bir şekilde yerine getirememesine yol açar. Tansiyon yükselmesi ise kan basıncının artmasıyla gerçekleşir ve bu durum da preeklampsiden kalp yetmezliğine, felçten organ iflasına kadar pek çok ciddi sağlık sorununu tetikleyebilir. Bu sebeple hamile kadınların tansiyon değerlerini düzenli olarak kontrol etmesinde ve olası iniş ya da çıkış durumlarında doktor gözetimine başvurmasında yarar bulunur.
Tansiyon Yükselmesi Zararlı mı?
Hamilelikte tansiyon yükselmesi, artışın seviyesine ve sebebine göre farklı etkiler gösterir. 140/90 ve üzerinde seyreden yüksek tansiyon, ağırlıklı olarak hamileliğin getirdiği fiziksel değişikliklerden kaynaklanır. Gebelik öncesinde fazla kilosu bulunan ya da hamilelik kiloları sebebiyle obezite sınırını aşan kadınlarda hipertansiyon sorunu ortaya çıkabilir. Pek çok hekim, hamilelikte gerçekleşebilecek hipertansiyon durumlarında kritik eşiği 130/90 üzeri veya gebelik başlangıcındaki ölçümlere göre ilk değerin 15 seviye yükselmesi olarak tanımlar. Tansiyonun 140/90 seviyesinin üzerine çıkması, dikkat edilmesi gereken bir durum olarak kabul edilir. Aniden yükselen tansiyon, beklenmedik kalp ve damar sorunlarına yol açabilir ve hem anne adayının hem de bebeğin sağlığını tehlikeye atabilir.
Yüksek tansiyon, preeklampsi adı verilen gebelik zehirlenmesine de yol açabilir ve anne adayının ve bebeğin hayati tehlike yaşamasına yol açabilir. Hipertansiyona yol açan faktörlerin bazıları ise şöyledir:
- Obezite veya aşırı kilolu olma
- Yeterince fiziksel olarak aktif olmama
- Ailedeki diğer bireylerde gebelik döneminde benzer tansiyon problemlerinin görülmüş olması
- Çoğul gebelikler
- Tütün kullanımı veya alkol tüketimi gibi zararlı alışkanlara devam edilmesi
- İleri yaş (özellikle 35 yaş ve üzeri)
- Şeker hastalığı
- İlk gebelik
Yukarıdaki problemlerden en az birine sahip olan anne adaylarının tansiyon yükselmesine karşı tedbir almaları ve çeşitli tedavi yöntemlerinden yararlanmaları tavsiye edilir.
Tansiyon Düşmesi Neden Olur?
Hamile kadınların tansiyonla ilgili yaşayabileceği bir diğer sorun, tansiyon düşmesidir. Pek çok uzman doktor, hafif ve orta seviyeli tansiyon düşmesini, tansiyon yükselmesinden daha az zararlı bir sağlık problemi olarak değerlendirebilir. Ancak kan basıncında meydana gelen azalma kişide çeşitli belirtilerin ortaya çıkmasına neden oluyor veya şiddetli bir düşüş meydana geliyorsa bu durum tehlikeli bir seyir izleyebileceği için dikkatli olunmalıdır.
Hamilelikte gerçekleşen hafif tansiyon düşmeleri, ağırlıklı olarak susuzluk, kan şekeri düşmesi, tiroid problemleri, alerjik reaksiyonlar, kan kaybı veya çeşitli vitaminlerin eksikliği gibi durumlarda meydana gelebilir. Bu sorunu yaşayan kadınların hekimlerinin önerisi ve bilgisi dahilinde kendilerini yormaktan kaçınmaları, gün içinde sık sık dinlenmeleri, bol su tüketmeleri ve doğal bir diyet takip etmeleri, tansiyon değerlerinin dengelenmesi için yapabilecekleri yaşam tarzı değişiklikleri arasında yer alır.
Tansiyonun aniden çok fazla düşmesi, şok halinin ortaya çıkmasında neden olabilir ve bu durum çeşitli riskleri de beraberinde getirir. Zehirlenme, enfeksiyon, alerjik reaksiyon veya yanık gibi durumlarda da karşılaşılan şok, kalbin yetersiz miktarda kan pompaladığı ve organlara yeterince kan gitmediği anlamına gelir. Bu durum ise annenin vücudundaki organların sağlıklı bir şekilde çalışamamasına ve anne karnındaki bebeğin yeterince beslenememesine yol açabilir.
Tansiyonun aniden kritik seviyelere düşmesi, genetik rahatsızlıklardan da kaynaklanabilir. Kimi durumlarda çeşitli karaciğer ve endokrin hastalıkları hamile kadınların tansiyon değerlerinin hızlı bir şekilde düşmesine yol açabilir. Bu sebeple, kronik (uzun süreli) ve genetik rahatsızlığı bulunan kadınların gebelik öncesinde gerekli tetkikleri yaptırması son derece önemlidir.
Pek çok kadın doğum uzmanı hekim, hamilelik sürecini takip etmeye başlarken anne adayının tıbbi geçmişi hakkında çeşitli sorular sorar. Geçmişinizde bulunan ve kan basıncı değerlerinizi etkileyebilecek rahatsızlıklarınızı bu noktada doktorunuzla paylaşmanız, ileride yaşayabileceğiniz sorunların önlenmesi açısından önem arz eder. Doktorunuz, mevcut rahatsızlıklarınıza tedbir olarak çeşitli takviyeler kullanmanızı veya belirli yaşam tarzı değişiklikleri uygulamanızı isteyebilir. Hekimlerin bu önerilerini eksiksiz şekilde uygulayarak hamilelik sürecini sorunsuz ve güvenli bir şekilde tamamlayabilirsiniz.
Kaynakça:
1-
2- https://www.perinataldergi.com/Files/Archive/tr-TR/Articles/PD-19930011001tr.pdf
3- https://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/rU3W7gp1WhMA.pdf
4- https://www.capahastanesi.com/dusuk-tansiyon
5- https://www.healthline.com/health/pregnancy/chronic-hypertension-blood-pressure (editör)
6-https://www.healthline.com/health/high-blood-pressure-hypertension/during-pregnancy (editör)
7- https://www.healthline.com/health/pregnancy/low-blood-pressure-during-pregnancy (editör)
