Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir? İshal Nasıl Geçer?

İshal, dünyada her yıl bebekten yetişkine kadar binlerce hatta milyonlarca kişiyi etkileyen bir sağlık sorunudur. Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre bir günde üç kereden fazla sulu dışkılama ishaldir. Her ne kadar kişiler tarafından basit bir problem gibi düşünülsede nadir olarak ölümcül olabilen ishalde vücut fazla miktarda su ve mineral kaybettiği için oldukça ciddi bir sağlık problemidir. Örneğin, çok ağır bir ishalde kişi gün içerisinde yaklaşık 13-14 litre sıvı kaybedebilmektedir. Bunun dışında vücudun yorgun düşmesine neden olan ishale çok vakit geçmeden müdahale edilmesi gerekmektedir.

İshalin Nedenleri Nelerdir?

Bebeklerde ishale yol açan temel faktörler, beslenme sorunları ve çeşitli bağırsak enfeksiyonlarıdır. Bebeklerin bağışıklık sistemlerinin henüz yeterince gelişmemiş olması, pek çok farklı mikrop ve bakterinin bağırsaklarda ciddi enfeksiyonlar oluşturmasına sebep olabilir. Besin zehirlenmeleri ve gıda alerjileri de ishale yol açan faktörler arasında kabul edilir. Henüz yaşamının ilk 6 aylık döneminde olan ve bu yüzden yalnızca anne sütüyle beslenmesi gereken bebeklere bünyelerinin kaldıramayacağı kadar ağır ek gıdalar verilmesi de ishalle sonuçlanabilir. 

Anne sütü aracılığıyla bebeğin vücuduna geçen bazı besin değerleri de ishal problemine neden olabilir. Bu durumun yaşanmaması için annelerin bebeklerinde alerji sorunu olup olmadığını incelemeleri ve bebeklerinin alerjik reaksiyon gösterdiği gıdaları tüketmemeye dikkat etmeleri büyük önem taşır. Kimi bebekler, ek gıdaya geçiş sürecinde de ishal sorunu yaşayabilir. Bağırsak florasının yetersiz kalması ya da yanlış ek gıda seçimi gibi sebepler, bebeklerin ishal olmasını tetikleyebilir. Ayrıca vücudun farklı noktalarında oluşan enfeksiyonlar, yüksek ateş ve soğuk algınlığı gibi sorunlar da ishalle sonuçlanabilir.

İshal, bakteriyel enfeksiyon bir durum ya da bağırsak hastalığı gibi çeşitli hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. İshalin nedenlerini ise aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.

• Gıda ve su yoluyla meydana gelen bağırsak hastalıkları
• Çeşitli parazitler
• Müshil kullanımı
• Çeşitli ilaçların farklı yan etkileri
• Bağırsak yapısını bozan hastalıklar (İnflamatuar vb.)
• Bağırsağın işlevini bozan hastalıklar (İrritabl vb.)
• Gıda zehirlenmeleri
• Alerjik nedenler
• Üst ya da alt solunum yolu enfeksiyonları
• Bebeklerde diş çıkarma
• Antibiyotik tedavileri
• Olması gerekenden fazla meyve ya da meyve suyu tüketimi

Bebeklerde İshal Normal mi?

Sindirim sistemi, bebeklerin en zayıf noktalarından biridir. Anne karnında geçirdikleri süreç boyunca göbek kordonu aracılığıyla beslenen ve dünyaya geldikleri güne kadar sindirim konusunda herhangi bir deneyim yaşamayan bebekler, adaptasyon süreci boyunca çeşitli sindirim sorunlarıyla karşılaşabilir. Bu sindirim sorunlarından en yaygını ise ishaldir. İshal, dışkının sıvı bir hâl almasıyla oluşur ve bir günden daha uzun sürmesi durumunda tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Bu yüzden ishal durumunda anne ve babaların son derece dikkatli olması ve vakit kaybetmeden doktor gözetimine başvurması önerilir.

Bebeklerde İshale Ne İyi Gelir ?

Bebeklerde ishalin geçmesi için aşağıdaki adımların takip edilmesi önerilir.

• Bebeğiniz 6 aydan küçükse, ishalin kesilmesi için emzirme sıklığını artırabilirsiniz. 
• Bebeğinizi özellikle her dışkılamadan sonra emzirmeniz, ishalin halsizlik oluşturmaması açısından önemlidir.
• Ek gıdaya geçmiş bebeklerinizi ishal oldukları süre boyunca püre, sebze çorbası, yoğurt, taze meyve suyu gibi vitamin yönünden zengin gıdalarla besleyerek bebeğinizin bünyesini güçlendirebilir ve ishalin kısa sürede geçmesini sağlayabilirsiniz.
• Geçtikten sonra dahi en az 2 ila 4 hafta boyunca bebeğinizi günde 6 öğün beslemeniz ve dehidrasyon önlemlerini sürdürmeniz, bebeğinizin güvenle iyileşmesine yardımcı olur.
• İshal problemine yüksek ateş, yoğun hâlsizlik gibi sorunlar eşlik ediyorsa ya da bebeğinizin dışkısında kan bulunuyorsa vakit kaybetmeden doktorunuza danışmanız ve gerekli tetkikleri yaptırmanız önerilir.

• Bebekler ishal çok sık karşılaşılan bir problemdir. İshali en aza indirmek için bebeğinizin temizlik kurallarına gerekli özeni gösterin. Örneğin mama hazırlamadan önce ve bebeğinizin altını temizledikten sonra kendi ellerinizi de mutlaka yıkayın. Bebeğinizin biberonlarını ve beslenme takımlarını mutlaka temiz tutun.
• Bebeğinizin bol bol sıvı almasına özen gösterin. İshal sırasında yaşanan su ve tuz kaybının yerine konabilmesi için ishal tozları bulunmaktadır. Bu tozları hazırlayarak bebeğinizin ishalden kurtulmasını sağlayabilirsiniz.
• Bebeklerde, çocuklarda ya da yetişkinlerde ishalin ana tedavisi sıvı alımının arttırılması ya da beslenme alışkanlığının değiştirilmesidir. Çocuğunuz için uygun diyet tedavi yöntemini doktorunuzdan öğrenmelisiniz. Ancak çocuğunuzun günde 4 kereden fazla ishal olarak dışkılamaması durumunda beslenme alışkanlığını kesinlikle değiştirmemelisiniz.
• Şeker elektrolit sıvıları (ŞES), ciddi ishal durumlarında çocuğun sıvı dengesini sağlamak ve hafif ishal durumlarında da kaybedilen sıvıları yerine koymaya yardımcı olmak amacıyla kullanılabilir. Böylelikle ishali en rahat şekilde atlatacaktır.

İshal Olan Bebeğe Su Verilmeli mi?

İshal olan bebeklerin tedavisi için çeşitli yöntemler önerilir. En çok önerilen yöntemlerden biri ise bebeğe su verilmesidir. Anne ve babalar, özellikle 0-6 ay arasındaki bebeklere su verme konusunda tereddüt yaşayabilir. İshal tedavisinde su takviyesi, hastalık nedeniyle yaşanan sıvı kaybının ciddi sorunlara yol açmaması açısından son derece önemlidir. Bu nedenle 6 aydan büyük bebekler için de tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi su takviyesi önerilir. 6 aydan küçük bebeklerin su tüketmesi ise doktor kararına bağlıdır. Eğer doktorunuz herhangi bir sakınca görmezse, 6 aydan küçük bebeğinize ishal durumunda su verebilirsiniz. Doktorunuz su için erken olduğunu düşünürse ishal dönemine özel olarak üretilen sıvı mamaları tercih edebilirsiniz.

Referans:

https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bulasici-hastaliklar/akut-bagirsak-enfeksiyonu/liste/akut-barsak-enfeksiyonlari-ishaller.html

https://www.ttb.org.tr/STED/sted0902/cocukluk_cagi.pdf