Bu içeriği dinleyebilirsiniz
Beyaz kan hücrelerinin birleşiminden meydana gelen ve bağışıklık sisteminin en önemli unsurları arasında yer alan lökositler, vücudu pek çok rahatsızlığa karşı korur. Vücuda giren yabancı madde, mikrop ve virüslerle savaşarak hastalanma riskini ortadan kaldıran lökositler, hamilelik sürecinde de son derece belirleyici bir rol oynar. Hamile kadınlarda tespit edilen lökosit düşüklüğü ve yüksekliği, farklı sağlık sorunlarının habercisi olabilir ve bu gibi durumlarda derhal tıbbi destek almanızda yarar bulunur. Hamilelikte lökosit değerlerinin nasıl olması gerektiğine dair tüm detayları bu yazının devamında bulabilirsiniz.
İçindekiler
Lökosit Nedir? Ne İşe Yarar?
Lökosit, kanın katı kısmında yer alan hücre boyutundaki elementlerden biridir. Enfeksiyonlar başta olmak üzere çeşitli rahatsızlık durumlarında sayıları hızla artar. Mikrop, virüs, mantar gibi zararlı unsurlarla savaşarak vücudun yabancı maddeler yüzünden zarar görmesini önler. Bağışıklık sisteminin en önemli unsurları arasında yer alan lökositler, 5 farklı türe sahiptir. Nötrofil adı verilen türü, vücuda giren yabancı maddeleri kimyasal enzimler aracılığıyla sindirir. Lenf bezlerinde üretilen lenfositlerin görevi ise vücuttaki lenf bezlerine yayılmak ve diğer lökositleri vücuda giren yabancı madde konusunda uyarmaktır. Monositler, enfeksiyona yol açan mikrop ve virüsleri öldürürken eozinofiller alerjiye karşı savaşır. Son türü olan bazofiller ise enfeksiyonla mücadele ederken kanın akışkanlığına da katkı sağlar.
Lökosit sayısı, hamilelik sürecinde yapılan rutin kan taramalarında da dikkat edilen bir unsurdur. Gebeliğin oluşumu, kandaki lökosit sayısını belirli oranda artırabilir. Hamile kadınların kanındaki lökosit değerinin 15.000’e kadar yükselmesi doğal kabul edilir. Bu seviyenin daha üstündeki değerler ise vücutta enfeksiyon oluştuğu anlamına gelebilir. Kanınızdaki lökosit değerlerinin normal sınırların üzerine çıkması durumunda doktorunuza başvurmanızda ve gerekli tetkiklerin yapılmasını istemenizde yarar bulunur.
Yüksekliği Nasıl Belli Olur?
Gebelik sürecinde vücudunuzun diğer dönemlere göre daha hassas bir hâle gelmesi, çeşitli enfeksiyonlara yakalanma riskinizi artırır. Enfeksiyon kapmanız durumunda da kanınızdaki lökosit seviyesi yükselebilir. Hamilelikte gözlemlenen lökosit yüksekliği, ağırlıklı olarak idrar yolları iltihaplanmalarından kaynaklanır. İdrar yolu iltihaplanmasının en çok rastlanan belirtileri ise mesanede ağrı, idrara çıkmakta zorlanma, idrardan kan ya da beyaz ve kötü kokulu akıntı gelmesidir. Eğer bu belirtilerin birini ya da birkaçını gözlemliyorsanız, hiç vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmanızda yarar bulunur. Orta kulak iltihaplanmaları, boğaz iltihaplanmaları, akciğer enfeksiyonları da kandaki lökosit seviyesinin artmasına yol açabilir. Kulak ağrısı, boğazda balgamlanma, nefes alıp vermede zorlanma gibi sorunlarla karşılaşmanız durumunda lökosit testine girmeyi talep edebilirsiniz.
İdrarda Lökosit Yüksekliği Nedir? Neyi Gösterir?
Hamilelerde sıklıkla kontrol edilen değerlerden biri de idrardaki lökosit oranıdır. Lökosit sayısının beklenen seviyelerden yüksek çıkması, büyük oranda vücutta yabancı bir unsurun varlığına işaret eder. Lökosit sayısından yola çıkılarak tespit edilen yabancı unsurlar ise ağırlıklı olarak çeşitli organlarda oluşabilecek enfeksiyonlardır. Hamile kadınlarda stres, iltihaplanma ve fazla egzersiz yapma gibi unsurlar da lökosit artışına yol açabilir. Bu nedenle idrardaki lökosit oranının neye işaret ettiği, diğer unsurlarla birlikte değerlendirilir. Eğer seviyeniz yüksek çıktıysa, kan testi sonuçlarınızı mutlaka doktorunuza göstermeniz ve uzman görüşü almanız önerilir.
İdrarda tespit edilen yüksek lökosit, genellikle idrar yollarında ya da yakın bir noktada enfeksiyon oluştuğu şeklinde yorumlanır. Enfeksiyon teşhisini net olarak koymak için sadece bu yeterli değildir. Enfeksiyon şüphesiyle karşılaşılması durumunda, idrar kültürü ve antibiyogram testi yapılmasında yarar bulunur. Bu iki test sonucunda vücutta enfeksiyon bulunup bulunmadığı, kesin bir şekilde saptanır ve antibiyotik tedavisine geçilebilir. Hamilelerin çok acil bir durum olmadıkça antibiyotik kullanmamaları önerildiği için enfeksiyonun net şekilde tespit edilmesi son derece önemlidir.
Lökosit Düşüklüğü Nedir?
Lökopeni ismi verilen lökosit düşüklüğü durumu, idrardaki lökosit seviyesinin beklenenin altında çıkmasıdır. Lökosit seviyesinin düşmesi ise ağırlıklı olarak bağışıklığın zayıflaması şeklinde yorumlanır. Hamilelikte lökopeni, son derece sık rastlanan bir durumdur ve genellikle ciddi bir sağlık problemine işaret etmez. Hamilelik nedeniyle metabolizmada B12, çinko, bakır, folat gibi vitamin ve minerallerin azalması, lökopeni oluşumunu tetikleyebilir. İdrar testinde değerler düşük çıktıysa, hekiminize danışarak hangi takviyeleri kullanmanız gerektiğine dair tavsiye alabilirsiniz.
Düşüklüğü Nasıl Anlaşılır?
Hamilelikte lökosit seviyesi genellikle olağan ya da olağan dışı seviyelerde yükselse de kimi kadınlarda lökosit düşüklüğüne de rastlanabilir. Hamilelikte lökosit seviyesinin düşmesine yol açan başlıca nedense çeşitli dış faktörler sebebiyle yakalanılan belirli hastalıklardır. Brusella, sıtma, karaciğer bozuklukları, bağışıklık sistemi zayıflıkları ve otoimmün hastalıkları, değerlerin düşmesine yol açabilir. Kandaki lökosit oranının azalması, vücudun hastalıklara karşı daha savunmasız hâle geldiğini işaret eder ve bu sebeple kısa sürede müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Bağışıklık sisteminizin zayıflaması, daha ciddi rahatsızlıklara yakalanma riskinizi ve bu rahatsızlıkların bebeğinizi olumsuz yönde etkilemesi tehlikesini artırır. Uzun süre devam eden halsizlik, iştahsızlık, yorgunluk, kusma ve ishal gibi belirtiler, lökosit eksikliğinin habercisi olabilir. Bu yüzden de kendinizi halsiz, zayıf ve bitkin hissetmeniz durumunda derhal doktorunuza danışmanız önerilir.
Lökosit Yüksekliği ve Düşüklüğü Nelere Yol Açar?
Lökosit yüksekliği ve düşüklüğü, normal koşullarda kolayca kontrol edilebilen problemlerdir ve ağırlıklı olarak medikal müdahaleyle giderilebilir. Bu nedenle doğru zamanda tespit edilmiş lökosit düşüklüğü ve yüksekliği, genellikle anneye de bebeğe de herhangi bir şekilde zarar vermez. Erken teşhis ve tedavi edilmeyen durumlar ise çeşitli riskler barındırabilir. Lökosit yüksekliğinin zamanında tespit edilmemesi, enfeksiyonun vücuda yayılmasına, annenin ateşinin yükselmesine ve bu problemlerin bebeği olumsuz yönde etkilemesine yol açabilir. Erken müdahale edilmeyen lökosit düşüklüğü ise bağışıklık sisteminize ciddi oranda zarar verebilir ve doğum öncesinde bebeğinize etki edebilecek rahatsızlıklara yakalanma riskinizi artırır. Bu yüzden lökosit değerlerinizin rutin olarak kontrol edilmesinde büyük yarar bulunur.
Normal Değerleri Kaç Olmalı?
Yetişkin kişilerin lökosit değerlerinin 4.000 ila 10.000 arasında değişmesi beklenir, ancak hamilelerde bu sayı 3.000 civarına inebilir ve 15.000 civarına kadar çıkabilir. Hamileliğin metabolizmada yarattığı dalgalanma, lökosit seviyesinde de gözlemlenebilir ve bu durum, ağırlıklı olarak doğal kabul edilir. Doğal doğum yapacak kadınlarda ise doğum esnasında ve sonrasında lökosit sayısı 25.000 ila 30.000 seviyelerine kadar yükselebilir. Doğumunuz için henüz erkense ve lökosit artışı ya da düşüşüne paralel olarak halsizlik, ateş, titreme gibi sağlık problemleri yaşıyorsanız, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurabilir ve farklı rahatsızlıkları kapsayacak testler yapılmasını talep edebilirsiniz.
Referans:
https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanserle-mucadele/kanser-ile-m%C3%BCcadele/notropeni-nedir.html
https://www.ttb.org.tr/STED/sted0502/on_soru.pdf
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3422383/
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu. Yıllardır çalıştığı özel kliniğinde, perinatoloji alanında uzmanlaşmıştır.
