Menenjit, beyin ve omurilik yapılarının üzerini kaplayan 3 zarlı koruyucu meninks zarının iltihaplanmasını ifade eder (1). Meninkslerdeki iltihaplanma ciddi belirtilere neden olabileceği için bilinçli olunması önerilir (2). Mennejit Nedir? Menenjit hastalığı genellikle virüs, bakteri ya da mantarlar nedeniyle oluşan bir enfeksiyondan kaynaklanır (2). Enfeksiyon sonrası oluşan şikayetler yavaş yavaş gelişebileceği gibi ani başlangıçlı da olabilir ve belirtilerin çeşitliliği, çocuğun yaşına göre değişkenlik gösterir (2). Bebek ve çocukluk yaş gruplarında menenjitten şüphelenilmesi halinde en yakın sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek alınması önerilir.
İçindekiler
Menenjit Hastalığı Nedir?
Merkezi sinir sistemi yapılarının üzerindeki koruyucu meninks zarlarının iltihaplanması menenjit olarak isimlendirilir (2). Menenjit genellikle meninks katmanları arasında yer alan beyin omurilik sıvısının enfekte olmasından kaynaklanır (2). Peki menenjit hastalığı nedir? Menenjitin en sık nedeni viral ve bakteriyel enfeksiyonlardır (2). Bu rahatsızlıklar dışında kanser, kimyasal maddelere maruziyet, mantarlar ve ilaç alerjileri gibi durumlar nedeniyle de menenjit oluşabilir (2). Virüs ve bakterilere bağlı oluşan bazı menenjit olgularında bulaştırıcılık riski olduğu için dikkatli olunmalıdır (2). Öksürme ve hapşırma sırasında ortama saçılan partiküllerin solunması veya hastalarla yakın temas kurulması, en sık gözlenen bulaş yolları arasında yer alır (2).
Menenjit Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Menenjit hastalığı belirtileri günler içerisinde yavaş yavaş oluşabileceği gibi ani başlangıçlı olarak da meydana gelebilir (3). Oluşan belirtiler, bu durumun altında yatan nedene ve hastanın yaşına göre değişkenlik gösterir (3). 2 yaşından daha büyük çocuklarda oluşabilecek bazı belirtiler şu şekildedir (3):
- Ani başlangıçlı ateş,
- Yoğun baş ağrısı,
- Ense sertliği,
- Cilt döküntüleri,
- Bulantı ve kusma,
- İştah kaybı,
- Çift görme,
- Işığa karşı hassasiyet,
- Sersemlik.
2 yaşından daha küçük çocuklarda bu şikayetler yerine farklı belirtiler de meydana gelebilir (3):
- Hareketlerde yavaşlama,
- Uykuya meyil,
- Huzursuzluk ve ağlama,
- Kusma,
- Emme güçlüğü,
- Bıngıldak olarak bilinen fontanellerde şişkinlik oluşması,
- Reflekslerde anormallikler.
Bu ve benzeri belirtiler gösteren çocuklarda hiç vakit kaybetmeden sağlık kuruluşlarına başvurulması gerekir (3). Menenjitin erken tanısı ve tedavisi bu hastalıktan dolayı meydana gelebilecek komplikasyon riskini en aza indirmek adına atılabilecek en önemli adımdır (3).
Bebeklerde ve Çocuklarda Menenjit Hastalığı Riski
Bebeklerde ve çocuklarda menenjit nedir, nasıl anlaşılır? Bebeklerde ve çocuklarda menenjit, koruyucu özellikteki kan beyin bariyeri sayesinde solunum yolu ve sindirim sistemi enfeksiyonları kadar sık görülmez (1). Ancak bebek ve çocuk yaş gruplarında bağışıklık sisteminin fonksiyonları tam olarak gelişimini tamamlamadığı için menenjit gelişimine karşı artmış bir risk söz konusudur (1). Aşılanması henüz yapılmamış bebekler aşı ile korunan büyük çocuklardan enfeksiyon kapabilir (1). Bu duruma ek olarak yenidoğan dönemindeki çocuklar, doğum sırasında çeşitli enfeksiyon etkenlerine yüksek oranda maruz kalabilirler (1). B grubu streptokokların veya kandida türü mantarların annenin doğum kanalında bulunması annenin vücudunda herhangi bir probleme neden olmazken bebeğin enfekte olmasına neden olabilir (1). Bebeğin çeşitli nedenlerle hastanedeki yatış süresinin uzaması da menenjit riskini artırıcı etki gösterebilir (1).
Menenjit her ne kadar her yaştan bireyde görülebilen bir problem olsa da özellikle 2 yaşın altındaki çocuklarda bu hastalığa karşı yatkınlık mevcuttur (4). Yapılan çeşitli çalışmalar göstermiştir ki yaklaşık olarak her 10000 canlı doğrumda 1-4 çocuk menenjite yakalanabilir (4). Ancak bu yaş grubundaki hastaların büyük çoğunluğu doğru tıbbi müdahale ile birlikte tedavi edilir (4). Bazı çocuklarda tedaviye rağmen uzun dönemde görme ve öğrenme ile ilgili çeşitli komplikasyonlar oluşabileceği unutulmamalıdır (4).
Menenjit Hastalığı Tedavisi Nasıldır?
İstirahat, sıvı alımının artırılması ve çeşitli ilaçların kullanılması tüm menenjit türlerinde ilaç tedavisine ek olarak başvurulan temel yaklaşımlardır (3). Özellikle bakteriyel kaynaklı menenjit olgularında tedavide gecikme yaşanması, ciddi seyirli komplikasyonlara ve yaşam kaybına neden olabileceği için dikkatli olunmalıdır (3). Nöbet geçirilmesi, sinir hasarı, konuşma veya işitme kaybı, hafıza problemi, körlük ve davranışsal değişiklikler, tedavi edilmemiş menenjit olgularında oluşabilecek komplikasyonlar arasında yer alır (3).
Bakteriyel menenjitlerde en kısa sürede antibiyotik tedavisine başlanır (3). Antibiyotik seçimi başlangıçta geniş spektrumlu ajanlardan seçilirken daha sonrasında elde edilen kültür sonuçlarına göre spesifik bir ilaç da tercih edilebilir (3). Virüs kaynaklı menenjit olgularında genellikle destek tedavisi uygulanır ve 7-10 gün içerisinde iyileşme sağlanabilir (3). Mantar türleri nedeniyle oluşan menenjit olgularında tedavi, antifungal ilaçlar ile gerçekleştirilir (3). Hastalığın ciddiyetine bağlı olarak damar yolundan tedavi uygulamasına da başvurulabilen mantarlara bağlı menenjit vakalarında tedavi süresi 5-21 gün arasında değişkenlik gösterebilir(3).
Menenjit yaşamı tehdit edebilecek komplikasyonlara neden olabilen önemli bir rahatsızlıktır. Çocuğunuzda veya bebeğinizde bu hastalığa dair belirtileri gözlemlemeniz halinde en yakın sağlık kuruluşlarına başvurarak uzman hekimlerden destek almanız önerilir.
Kaynakça:
1- https://www.verywellhealth.com/meningitis-in-babies-5180191
2- https://www.healthline.com/health/meningitis
3- https://www.medicalnewstoday.com/articles/meningitis-in-children
4- https://www.healthline.com/health/meningitis-baby
