Özgüvenli bireyler, özgüvenli çocuklar yetiştirirler. Siz de çocuğunuzun kendisiyle barışık ve özgüven sahibi bir birey olmasını istiyorsanız, öncelikle siz özgüven sahibi olmalısınız.
İçindekiler
Özgüven Eksikliği Nedir?
Günlük meseleler ile ilgili hemen her konuda şüphe içinde olmak, aktif hayatın içinde pek de yer almamak, eleştirilere kapalı olmak, genellikle boyun eğen, kabul eden bir tavır sergilemek ve sevilmediğini hissetmek özgüven eksikliği olarak değerlendirilir. Özgüven eksikliğinin çeşitli nedenleri vardır.
Küçük Bir Test
Kendinize şu birkaç soruyu sorarak işe başlayabilirsiniz: Kendinizi başarılı bir insan olarak tanımlar mısınız? Seçimlerinizi kendi düşünceleriniz doğrultusunda mı verirsiniz? Hayatta karşınıza çıkabilecek problemlerin üstesinden gelebileceğinize inanıyor musunuz? Sosyal ortamlarda kendinizi rahat hisseder misiniz? Özeleştiri yapar mısınız? Bir soruyu bilmediğiniz zaman, rahatlıkla bilmediğinizi söyleyebilir misiniz? Haklarınızı çekinmeden savunabilir misiniz? Tanımadığınız insanlar ile bile rahatlıkla iletişim kurabilir misiniz?
Bu soruların en azından yarısından çoğuna “evet” cevabını verdiyseniz, büyük ihtimalle özgüven konusunda problem yaşamıyorsunuz demektir. Ancak “hayır” cevaplarınız çoğunlukta ise, özgüven eksikliği yaşıyor olabilirsiniz.
Özgüven Eksikliği Neden Yaşanır?
Özgüven duygusu çocukluk yıllarından itibaren gelişmeye başlar. Çocukluk döneminde ailenin fazla korumacı olması ya da yeterince destekleyici bir tutum içinde bulunmaması, özgüven eksikliğinin oluşmaya başlamasında başlıca nedenler arasında yer alır. Ayrıca okulda, arkadaş ortamında ya da çevrede yaşanan bazı kötü deneyimler de etken olabilir.
Özgüven Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?
Özgüven eksikliği asla kişinin kendi suçu olarak düşünülmemelidir. Maruz kalınan durumlar, kötü tecrübeler ve yanlış düşünce kalıpları adım adım bu sonucu meydana getirir. Özgüven eksikliği belirtilerini şöyle sıralayabiliriz:
- Kişisel ilişkilerde sürekli sevilme isteği, ancak yine de kendini sevilmeye layık görememe,
- Yoğun bir mükemmeliyetçilik duygusu
- Kişinin kendini genel olarak üzgün, suçlu, öfkeli ya da kaygılı hissetmesi,
- Umutsuz, karamsar ve içe kapanık ruh hali
- Yeni başlangıçlardan korkmak, zorluklar karşısında kolayca pes etmek,
- Eleştirilere karşı hassas bir tutum içinde olmak, yargılanmaktan korkmak,
- Kişinin dış görünüşüne, kişisel bakımına ve hijyenine yeterince önem vermemesi,
- Çevresindeki kişilere hayır diyememesi
- Madde bağımlılığı, alkol bağımlılığı, yeme bozukluğu ya da intihara meyilli olmak
Özgüven eksikliği yaşayan bir anne ya da anne adayı iseniz, çocuğunuzun özgüvenli bir şekilde yetişmesi için, öncelikle sizin özgüven sorununuzu aşmanız gerekir. Peki, özgüven eksikliği nasıl giderilir? İşte özgüven kazanmanın yolları:
Özgüven Problemi Nasıl Aşılır?
- Her birey değerlidir. Siz de değerlisiniz. İlk olarak kendi değerinizin farkına varmalısınız. Elinize bir kağıt ve bir kalem alın ve kendiniz hakkındaki tüm olumlu özelliklerinizi üşenmeden birer birer yazın. Mümkünse bu kağıdı evinizde sıklıkla görebileceğiniz bir yerde bulundurun. Kendinizi mutsuz ve yetersiz hissettiğiniz zamanlarda bu kağıda bir göz atmayı ihmal etmeyin.
- Kendinizi sevmeye odaklanın. Herkes biriciktir ve sevilmeye değerdir. Siz sevilmediğinizi düşünüyor olabilirsiniz, ancak bunun sadece bir düşünceden ibaret olduğunu ve gerçeği yansıtmadığını aklınızdan çıkarmayın. Çevrenizdeki insanlar sizi seviyorlar, bu yüzden çevrenizdeler.
- Hatalar insanlar içindir, sözünü sıklıkla duymuşsunuzdur. Kulağa bir klişe gibi gelebilir, ama doğru olmadığını kim söyleyebilir? Herkes hata yapabilir. Hata yaptığınız zamanlarda, kendinize çok yüklenmeyin. Kendinizi durmadan eleştirmeyin. Bir hata yaptığınızı düşündüğünüzde kendinizi suçlamak yerine, o hatadan ders çıkarmaya çalışabilirsiniz.
- Karşınıza ulaşamayacak hedefler koymayın. Elbette herkesin hayalleri vardır. Ancak ulaşamayacağınız hayallere odaklanmak, kendinizi yetersiz hissetmenize neden olur. Önünüze daha gerçekçi ve ulaşabileceğiniz hedefler koyun. İşe küçük hedefler koyarak başlayabilirsiniz. Hedeflerinizi gerçekleştirdikçe adım adım büyütmek, size de iyi gelecektir.
- Belki de özgüven probleminiz çevrenizden kaynaklanıyordur. Yakın çevreniz tarafından maruz kaldığınız olumsuz davranışlar, kendinizi yetersiz hissetmenize sebep oluyordur. Arkadaş çevrenizde ya da özel hayatınızda sizi aşağı çeken insanlar olup olmadığına bakmanızda fayda olabilir. Yakın çevrenizde böyle insanlar varsa, onlardan uzaklaşmak ve değerinizi bilen insanlar ile bir arada olmak özgüveninizi arttıracaktır.
Çocuklarda Özgüven Nasıl Gelişir?
Çocuklarda özgüven gelişimi, daha ilk anlardan itibaren başlar. Bu nedenle doğumdan itibaren bir anne olarak ona verdiğiniz mesajlar büyük önem taşır. Çünkü bebeklik döneminden itibaren anne ve babasıyla kuracağı güçlü ve sağlam ilişki, özgüven sahibi bir birey olması yolunda atacağı ilk adımdır. Çocuğunuz okula başladıktan sonra ise, sizin verdiğiniz mesajların yanına öğretmenleri ve arkadaşları eklenir.
Çocuğunuzun özgüvenli bir birey olarak yetişmesini sağlamak için şu hususlara dikkat edebilirsiniz:
- Çocuğunuzun duygu ve düşüncelerine değer verin. Örneğin, onu üzgün gördüğünüzde, “canını sıkan birşey mi oldu” diye sorabilirsiniz ya da okuldan eve döndüğünde ona gününün nasıl geçtiğini, o gün onu mutlu eden herhangi bir şey yaşayıp yaşamadığını sorabilirsiniz.
- Çocuğunuzun sırtına altında ezileceği yükler vermeyin. Ona yaşından büyük sorumluluklar yüklememeye özen gösterin. Ondan beklentileriniz, çocuğunuzun yaşına uygun olmalıdır. Ancak kendi kapasitesinden daha yüksek beklentileriniz olması, ona kendini yetersiz hissettirebilir, sürekli bir yanlış yapma duygusu ile başa çıkmaya çalışabilir. Kendisinden hiçbir beklentiniz olmadığını düşünmesi ise, sorumluluklarından kaçınan ve kendini geliştirmek istemeyen bir çocuk olmasına yol açabilir.
- Onu zaman zaman cesaretlendirmeye özen gösterin. Bazen yeni bir başlangıç yapmaktan çekinebilir, okulun ilk günü kendini gergin hissedebilir ya da onun için önemli bir sınav öncesinde kaygı duyabilir. Böyle zamanlarda onun yanında olmanız ve onu cesaretlendirmeniz önemlidir.
- Başarı duygusunu hissetmesini sağlayın. Bunu ona küçük sorumluluklar verip üstesinden gelmesini bekleyerek yapabilirsiniz. Verdiğiniz görevi yerine getirdikten sonra ona başardığını söyleyebilirsiniz. Başarı duygusunu hissederek büyümesi, özgüvenini geliştirecektir.
- Çocuğunuzun becerilerini ve ilgi alanlarını keşfetmeye ve onu bu yetenekleri doğrultusunda desteklemeye gayret edin.
- Ev ortamında mutlu, sevgi dolu ve birbirine güvenen bireylerin arasında büyümesi, onun da özgüvenli olmasını sağlayacaktır.
Bebek ve çocuk gelişiminde aklınıza takılan tüm soruların cevabını bulmak için Ciciçocuk’u ziyaret edebilirsiniz.
Kaynakça:
