Prematüre Bebekler Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Prematüre doğum, anne ve baba adaylarının en büyük korkularından biridir. Bebeğin yaşam fonksiyonlarını kendi başına karşılayacak seviyeye gelmeden doğmasını ifade eden bu durum, esasında günümüz teknolojisi sayesinde son derece güvenli ve sağlıklı bir şekilde atlatılabilir. Her yıl dünya genelinde yaklaşık 150.000 bebek prematüre şekilde dünyaya gelirken bu bebeklerin %90’ından fazlası, yaşamını normal bir şekilde sürdürebilir. 

Prematüre Nedir?

Prematüre ifadesi, İngilizce’deki “premature”, yani “henüz olgunlaşmamış” anlamını karşılayan kelimeden gelir. Anlamından da anlaşılacağı üzere “prematüre” kelimesi, henüz doğum için yeterince olgunlaşmadığı halde çeşitli sebeplerden dolayı dünyaya gelen bebekleri tanımlama amacıyla kullanılır. 37. haftadan önce doğan bebekler tıp literatürüne göre prematüre olarak kabul edilir ve bu bebeklerin kendi başlarına hayatta kalacak düzeye ulaşmaları için bir süre boyunca küvezde tutulmaları tavsiye edilir.

Prematüre Bebek Nedir?

Bir bebeğe prematüre denebilmesi için bebeğin anne karnında 37. haftasını doldurmadan doğmuş olması gerekir. Prematüre doğum, doğal yollardan gerçekleşebileceği gibi annenin çeşitli sağlık problemleri yaşaması ve bebeğin hayatının tehlikeye girmesi gibi durumlarda hekimlerin kararıyla sezaryen yoluyla da gerçekleştirilebilir. Prematüre doğum, hamileliğin 32. haftasından önce gerçekleşiyorsa “Erken Preterm”, 32. ve 34. haftalar arasında gerçekleşiyorsa “Orta Preterm”, 34. ve 36. haftalar arasında gerçekleşiyorsa ise “Geç Preterm” şeklinde isimlendirilir.

Prematüre Bebekler Küvezden Ne Zaman Çıkar?

Prematüre bebeklerin küvezden çıkmaları için erken doğum sebebiyle yeterince ilerlemeyen vücut fonksiyonlarının gelişmesi beklenir. Erken doğumlarda en sık rastlanan problem, bebeğin solunum sisteminin yeterince gelişmemesidir. Bu nedenle erken doğan bebekler, küvezde oksijen takviyesine bağlanır. Herhangi bir komplikasyon oluşmaması durumunda ve beklenen doğal doğum tarihlerine gelindiğinde, bebekler küvezden çıkabilecek seviyeye ulaşabilir.

Prematüre Bebekler Ne Zaman Görmeye Başlar?

Görme bozukluğu, erken doğan bebeklerde karşılaşılabilen problemlerden biridir. Doğum süreci, bebeğin göz sinirlerinde ve beyninde herhangi bir tahribat oluşturmadıysa prematüre şekilde doğan bebekler, doğumdan yaklaşık 1 ay sonra yaşıtlarıyla aynı seviyede görmeye başlayabilir. Bebeğin gözlerinde ve sinirlerinde herhangi bir hasar oluşması durumunda ise cerrahi müdahale gerekebilir.

Prematüre Bebeklerde Gaz Sancısı Ne Kadar Sürer?

Prematüre bebekler, mideleri ve sindirim sistemleri diğer bebekler kadar gelişmediği için normalden daha yoğun bir gaz sancısı yaşayabilir. Bebeğin bu hassasiyeti, sağlık seviyesi olarak yaşıtlarını yakalayıncaya kadar sürebilir. Bu süre ise bebeğin ne kadar erken doğduğuna ve doğumdan sonra ne kadar hızlı geliştiğine bağlı olarak 6 ay ila 2 sene arasında değişiklik gösterir.

Prematüre Bebekler Yaşıtlarını Ne Zaman Yakalar?

Prematüre bebeklerin yaşıtlarını yakalama süresi, doğumda ve sonrasında komplikasyon yaşayıp yaşamadıklarına göre değişkenlik gösterebilir. Yeterince gelişmemek dışında herhangi bir sağlık problemi bulunmayan, küvez tedavisine ve ev bakımına olumlu şekilde yanıt veren bebekler, ilk 6 ay içinde yaşıtlarını yakalayabilir. Doğumda ve sonrasında farklı sağlık sorunlarıyla karşılaşan bebeklerin yaşıtlarıyla aynı seviyede değerlendirilmesi ise 2 ila 3 yılı bulabilir.

Prematüre Bebekler Ek Gıdaya Ne Zaman Başlar?

Prematüre bebeklerin ek gıdaya geçiş süreçleri, ağırlıklı olarak erken doğdukları süreye altı ay eklenmesiyle hesaplanır. Prematüre bebeklerin büyük bir bölümü, normalde doğacakları tarihten altı ay sonra ek gıda takviyesine geçebilir. Anne sütünün az gelmesi ve bebeğin yeterince beslenememesi gibi durumların tespiti halinde ise daha erken aylarda ek gıdaya başlanabilir. Bu durumların hekim tarafından tespit edilmesi ve ek gıdaya geçiş kararının da yine doktor tarafından alınması önemlidir.

Prematüre Bebekler Ne Zaman Oturmaya Başlar?

Prematüre bebekler, genel olarak zamanında doğan bebeklerden daha uzun sürede gelişim gösterir. Burada unutulmaması gereken nokta, prematüre bebeklerin önlerinde aşmaları gereken daha uzun bir mesafe bulunduğudur. Bu nedenle prematüre bebeklerin desteksiz bir şekilde oturabilmeleri 9 ila 12 ayı bulabilir.

Prematüre Bebek Ne Kadar Anne Sütü Almalı?

Anne sütü, tüm bebekler için son derece büyük öneme sahiptir ve bu nedenle de her bebeğin mümkün olan en yüksek seviyede anne sütüyle beslenmesi gerekir. Bu durum, prematüre bebekler için de geçerlidir. Dikkat edilmesi gereken nokta ise anne sütünün bebeğe yetip yetmediğidir. Eğer bebeğiniz uykuya dalmakta zorlanıyorsa, çok ağlıyorsa, huysuzluk belirtileri gösteriyor ve elini ağzına çok fazla götürüyorsa, yeterli süt alamıyor olabilir. Bu gibi durumlarda doktorunuza başvurmanız ve gerekli tetkikleri yaptırmanız büyük önem taşır.

Prematüre Bebekler Ne Zaman Diş Çıkarır?

Diş çıkarma, her bebek için farklı şekilde işleyen bir süreçtir. Normal doğumlarda dahi bebeklerin diş çıkarma zamanları 3 ay ile 8 ay arasında değişebilir. Bu nedenle prematüre bebeklerin ne zaman diş çıkaracağı, tamamen bebeğin seviyesine ve gelişim hızına bağlıdır. Prematüre bebekler ilk dişlerini 4. ay ile 9. ay arasında çıkarabilir; ancak çeşitli sağlık problemleri, komplikasyonlar ve beslenme sorunları yaşanıyorsa bu süre 12 aya kadar uzayabilir.

Referans:

https://www.ttb.org.tr/sted/sted0503/on_soru.pdf

https://edirneism.saglik.gov.tr/TR-110989/evde-premature-bebek-bakimi.html

Uzm. Dr. Canan Yılmaz Durur

2001-2005 yılları arasında Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı (Pediatri) olarak çalışmalarına devam eden Uzm. Dr. Canan Yılmaz Durur, 2005-2010 yılları arasında ise Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Ünitesi’nde üst ihtisasını tamamlamıştır.