Spinal anestezi, en temel anlamı ile bir anestezi türüdür. Genellikle sezaryen doğum sırasında kullanılır. Anne adaylarının genel anestezi ile tam bir şekilde uyutulmak istenmediği durumlarda kullanılmaktadır. Bu sayede anne adayı doğumuna şahitlik edebilir ve bebeğinin dünyaya geldiği ilk anları gözleri ile görebilir. Sezaryen doğumun en kötü yanı tıpkı bir ameliyat gibi tam anestezi ile uygulanması ve anne adayının doğum sırasında olup biten hiçbir şeyi görememesidir. Bu nedenle sezaryen doğumlarda sık sık spinal anestezi uygulanmaktadır. Böylelikle anne ile bebeğin ilk teması doğumdan hemen sonra gerçekleştirilebilmektedir.
Spinal anestezi ile anne adaylarının sadece belden aşağısı uyuşturulur. Bu sayede doğum sırasında anne herhangi bir ağrı ya da acı ile de karşılaşmaz.
İçindekiler
Spinal Anestezi Nedir?
Spinal anestezi uygulamalarında lokal anestezi ilacı ince bir iğne vasıtası ile direkt olarak beyin omurilik sıvısının bulunduğu subaraknoid boşluğa uygulanır. Enjeksiyon bölgesinin altında kalan alanlara dair his kaybının meydana geldiği spinal anestezide kişi, ilacın etkisi geçene kadar bacaklarını hareket ettiremeyebilir.
Genel olarak alt karın, pelvis, kasık ve alt ekstremite bölgelerini içeren cerrahi operasyonlarda tercih edilir.
Epidural anestezide ise spinal anesteziye nazaran daha büyük bir iğne kullanılır. Epidural boşluk omurilik ve onun üzerindeki dura zarı ile arasında yer alan alanı ifade eder. İğne vasıtası ile bu boşluğa bir kateter yerleştirilir ve bu kateter yardımıyla kullanılacak ilaçların direkt olarak epidural boşluğa uygulanması gerçekleştirilebilir.
Nasıl Uygulanır?
Spinal anestezi uygulaması yapılmadan önce her operasyonda olduğu gibi anestezi uzmanı anne adayını son bir kez kontrol eder ve anne adayına bazı sorular yöneltir. Daha sonra ise anestezi odasında anne adayının oturur pozisyonda durması istenmektedir. Anne adayından bu esnada çenesini göğsüne doğru tüm kuvveti ile itmesi istenir. Bu sayede annenin kambur pozisyonu alması sağlanır. Anestezi uzmanı iğneyi steril hale getirdikten sonra anne adayında uygun gördüğü iki umur arasına yerleştirir. Bu noktada anne adayının mutlaka hareketsiz durması gerekmektedir. Anestezi uygulaması yapıldıktan çok kısa bir süre sonra bacaklarda ve kalça da uyuşma meydana gelecektir. Uyuşma hissi doğumdan sonra 2 saat boyunda devam edebilmektedir.
Anestezi ilacı uygulama öncesinde yapılan fizik muayene uygulamaları temel olarak enjeksiyon yapılacak bölgenin değerlendirilmesine yöneliktir. Sırtın genel muayenesi sonrasında bölgesel deri enfeksiyonları, omurga anormallikleri ve hastanın nörolojik incelemesi fizik muayene kapsamında değerlendirilen durumlar arasında yer alır.
Spinal anestezi hasta oturur durumdayken ya da yan tarafına doğru yatar pozisyonda uygulanabilir. Hastanın bu pozisyonlarda tutulmasının amacı iğnenin hedef bölgesi için doğrusal bir yol sağlanmasıdır.
Hastanın uygun pozisyon almasının ardından hekim parmak uçları ile enjeksiyon için uygun olan bölgeyi tespit eder. Omurganın sırtta hissedilen iki çıkıntısı arasından gerçekleştirilen bu işlemde enfeksiyon riskinin önlenmesi adına çeşitli önlemler alınır. Uygun el yıkama, maske ve cerrahi kep kullanımına ek olarak enjeksiyon bölgesinin uygun antiseptik solüsyonlar ile temizlenmesi, hastada enfeksiyon riskini en aza indirmek için yapılan uygulamalar arasında yer alır.
Bu işlemler sonrasında öncelikle işlem yapılacak bölgenin hızlı etkili bir lokal anestezik ilaç ile uyuşturulması sağlanır. Hızlıca hissizleşen bu bölgeden omurilik boşluğuna ulaşılarak spinal anestezi uygulaması gerçekleştirilir.
Spinal Anestezi ile Epidural Anestezi Arasındaki Fark ve Benzerlikler Nedir?
Bu iki anestezi türü arasındaki temel fark uygulanan bölgedir. Epidural anestezide, anestezik etkili ilaç dura zarının üzerindeki boşluğa uygulanırken spinal anestezide ise beyin omurilik sıvısının bulunduğu aralığa enjeksiyon gerçekleştirilir.
İlk doğumuna hazırlanan anne adayları için genel olarak epidural anestezi önerilebilir. Bu önerinin temel dayanağını ilk doğum sürecinin 12-18 saat arasında sürebilmesi oluşturur. Spinal anestezinin ağrı kesici etkinliği 1-2 saat sürerken, epidural anestezi ile daha uzun süre zarfı boyunca ağrı hissinin dindirilmesi sağlanabilir.
Bazı gebeliklerde spinal, epidural anesteziye tercih edilebilir. Doğum sırasında komplikasyon meydana gelmesi halinde ya da sezaryen doğum gerçekleştirecek anne adaylarında spinal anestezi ile hızlı bir rahatlama sağlanabilir. Spinal anestezinin bir diğer olumlu yönü de ilaçların direkt olarak beyin omurilik sıvısına uygulanması nedeniyle daha düşük dozlarda da kullanılabilmeleridir.
Doğumun yaklaşması ile birlikte anne adaylarının kafasında birçok soru işareti bulunması normaldir. Hem spinal hem de epidural anestezi benzer düzeyde risk içeren uygulamalardır. Sizin ve doğum süreciniz için hangi anestezi yönteminin uygun olduğu konusunda hekimlerinizden ayrıntılı bilgi almanız önerilir.
İki anestezi biçimi arasındaki temel farkları şöyle sıralayabiliriz:
- Söz konusu iki anestezi yönteminin de uygulanış biçimleri aynıdır. Her iki anestezi yönteminde de belden aşağısı uyuşturulmak için omurilik bölgesinden iğne yapılır.
- Epidural anestezi de ilaç omurilikte bulunan zarın dışına enjekte edilir. Spinal anestezi de bu zar geçilerek omurilikteki sıvıya temas edilir.
- Epidural anestezi de süre, tekrar ilaç verilerek uzatılabilir. Spinal anestezi yalnızca bir kere verilir.
Referans:
https://hasekieah.saglik.gov.tr/yazdir?5F64F446BA9C5913A5299107A2CC8309
https://hasekieah.saglik.gov.tr/yazdir?7C109B8C8782959B6D0B1AD76ABCB6A4
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu. Yıllardır çalıştığı özel kliniğinde, perinatoloji alanında uzmanlaşmıştır.
