Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?

Tuvalet eğitimi çok önemlidir. Çocuklar; zaman içerisinde emeklemeyi, yürümeyi, ayakta durmayı nasıl öğreniyorlarsa tuvaletlerini bezlerine değil tuvalete yapmayı da öğreneceklerdir. Ancak tuvalet eğitiminin başarılı olması ve çocuğun psikolojisinin olumsuz etkilenmemesi için cevaplanması gereken iki temel soru vardır:

1. Bebeklerde tuvalet eğitimi ne zaman başlar?
2. Tuvalet eğitimi nasıl verilir?

Tuvalet Eğitimi Nedir?

Çocukluk hızla gelişme dönemidir. Her çocuk fiziksel ve zihinsel gelişiminde belirli bir aşamayı tamamladıktan sonra tuvalet eğitimine ihtiyaç duyar. Bu gelişimi doğru takip etmek adına çocuklarda tuvalet eğitimi ne zaman başlar sorusunun cevabını bilmek önemlidir. Bu soruya 2 yaş gibi ortalama bir cevap vermeyi pek doğru bulmuyoruz. Her çocuk ve gelişimi kendine özgüdür, kesin bir yaş aralığı belirleme yerine çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren belirtileri takip etmek tavsiye edilir. Gelin bu sorunun cevabını detaylıca inceleyelim.

Tuvalet Eğitimi Ne Zaman Başlar ?

Çocuklarda idrar torbası 15 ve 18.aylarda gelişmeye başlar. Gündüz 3 saatte bir çişlerini yapan çocuklar geceleri ise daha az sıklıkla buna ihtiyaç duyarlar. Ancak bu süreç bebeğiniz 15 aylık olduktan sonra değişkenlik göstermektedir. Bu değişiklik ise 3 yaşa kadar devam eder. Tuvalet eğitimi için ideal zaman aralığı 18- 24 ay aralığı olarak gösterilmektedir. Ancak bu zaman dilimi çocuktan çocuğa değişkenlik göstermektedir. Tuvalet eğitimine başlama sürenizi çocuğunuzu gözlemleyerek kendiniz belirleyebilirsiniz. Bu gözlemlerinizde çocuğunuzun psikolojik durumunu da göz önüne almalısınız. Kesinlikle çocuğunuzu zorla tuvalete alıştırmaya çalışmayın. Bu ters etki yaratabilir ve çocuğun özgüvenini kırabilir.

Çocuğa Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir ?

• Tuvalet eğitimi konusunda yazılan pek çok kitap bulunmaktadır. Kahramanın tuvalet eğitimi aldığı masallar, ya da şarkılar çocuğunuz için teşvik edici olacaktır. Bu kitapları çocuğunuza okuyarak onu psikolojik olarak tuvalet eğitimine hazırlamalısınız.
• Tuvalet eğitiminde kullanacağı malzemeleri çocuğunuza tanıtmalısınız. Külot, sifon, lazımlık, çiş gibi terimler hakkında ona bilgi vermelisiniz.
• Tuvalet eğitim kartlarından yardım alabilirsiniz. Tuvalete girme, soyunma, tuvalet yapma ve temizlenme aşamalarını tuvalet eğitimi kartları ile öğretebilirsiniz.
• Tuvalet eğitimini bir oyuna dönüştürebilirsiniz. Çocuğunuz ile birlikte bir oyuncak bebeğini tuvalete götürerek çişini yaptırabilir ve tuvalet alışkanlığı kazanmasını sağlayabilirsiniz.
• Çocuğunuzu başlangıçta lazımlığa kıyafet ile oturtabilirsiniz. Böylelikle lazımlığa zamanla alışacaktır.
• Çocuğunuz lazımlığa alıştığında artık tuvaletini lazımlığa yapması gerektiğini aşılayabilirsiniz.
• Çocuğunuz için tuvalet eğitimine başladığınızda bezini çıkartın ve bir daha takmayın. Çünkü tuvalet eğitiminde yapılan en büyük bir hata eğitime başladıktan sonra bezi tekrar takmaktır.
• Tuvalet eğitimine başladığınızda çocuğunuzun rahatlıkla çıkarabileceği kıyafetler giydirin. Sık sık tuvalete gireceği için zor çıkartılan kıyafetler tercih etmemelisiniz.
• Çocuğunuzu gözlemleyerek en çok hangi zaman diliminde tuvalete çıktığını öğrenebilirsiniz. Bu zaman diliminde onu tuvalete götürerek tuvaletini yapmasını sağlayabilirsiniz.
• Çocuğunuzu tuvalete alışması konusunda cesaretlendirmelisiniz. Ona küçük ödüller vererek yaptığının başarılı bir şey olduğunu hissettirebilirsiniz.

Çocuk Tuvalete Nasıl Alıştırılır ?

• Çocuklar mesane kontrolünü geliştirmeye başladıklarında tuvalet yapma sıklıkları azalır. Eğer çocuğunuzun bezini daha az değiştirmeye başladıysanız ve gelişimsel seviyesini yeterli görüyorsanız tuvalet eğitiminde doğru zamanı seçmiş olabilirsiniz.
• Çocuğunuzun tuvalete gitme konusundaki sözlü iletişiminin geliştiğini gözlemleyebiliyorsanız tuvalet eğitimine hazır olabilir. Çocuğunuzun tuvaletini yaptığı zaman yüz ifadelerine ve sözlerini gözlemleyin.
• Çocuğunuz eğer kirli bezlerin farkına varıp hoşnutsuzluğunu dile getirebiliyorsa tuvalet eğitiminin zamanı gelmiş olabilir.

Tuvalet Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Çocuğunuzu lazımlık kullanmaya zorlamayın. Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğunuzun  ihtiyaçlarını iletebildiğinden ve fiziksel gereklilikleri yerine getirebildiğinden emin olun. Çocuğunuzu her zaman cesaretlendirin ve desteğiniz açık bir şekilde belli edin. Çocuğunuz eğer tuvalet eğitimini redderse onu zorlamak yalnzca üzerindeki baskıyı arttıracaktır. Böylece banyoyla geri alınması zor olabiliecek olumsuz bir ilişki kurabilir ve ilerideki tuvaletini yapmakta sıkıntı çekebilir.
• İyi stres bile lazımlık eğitimi söz konusu olduğunda kötü strese dönüşebilir. Evlilikler, yeni doğum, tatiller çocuğunuz için tatiller, çocuğunuz için boşanmak, ölüm veya yeni bir eve taşınmak kadar zorlu süreçler olabilir. Eğer yaşamınızda bunlar ve bunlara benzer önemli değişiklikler varsa lazımlık eğitimini tekrar gözden geçirebilirsiniz. Çocuğunuzun daha güvenli hissettiği bir dönemde belirli bir rutini oturtması daha sağlam olacaktır.
• Tuvalet eğitiminde zamansal beklentileriniz konusunda gerçekçi olun ve çocukların süre kısıtlaması altında rahat hissedemediklerinin farkında olun. Her çocuğun kendine özgü bir mizacı ve becerileri olduğunu unutmayın. Bir zaman çizelgesi altında çalışan programlar, genellikle cezai önlemler önerir, esnek değildir veya aslında çocuk yerine ebeveynleri eğitir.  
• Tuvalet eğitimin en temel noktası bu eylemin hayatın bir parçası olduğunu çocuğunuza aktarmaktır. Tuvalet, doğadaki her canlı hayvanın gün içerisinde gerçekleştirdiği en doğal ihtiyaçlardan biridir. Ancak zaman zaman kazalar olabilir ve bu da sürecin bir parçasıdır. Herhangi bir kaza durumunda bunu aşırı vurgulamak, daha da fazla kazaya yol açar. Bu yüzden ebevynlerin her zaman tuvalet eğitimi konusunda sakinliğini koruması gerekmektedir.

Tuvalet Eğitiminde İzlenecek Adımlar

Tuvalet eğitimi esnasında ebeveynlerin izlemesi gereken bazı adımlar bulunmaktadır.

Bebeğinizin ve Kendinizin Hazır Olduğundan Emin Olun

Tuvalet eğitimine başlamadan önce bebeğinizi gözlemlemeli ve tuvalet eğitimine hazır olup olmadığını hareketlerinden anlamalısınız. Bebeğinizin birkaç kelimesi ya da birkaç hareketinden tuvalet eğitimi için hazır olduğunu anlamanız durumunda tuvalet eğitimi sürecini başlatabilirsiniz. Burada anne ve babaların dikkat etmesi gereken en önemli nokta bebeklerinin hareketlerini okuyabilmektir. Örneğin bebeğin tuvaletini yaptıktan sonra göstermesi ya da rahatsız olması, tuvalete gitmek için can atması, bezinin 3 saatten fazla kuru kalması bebeğinizin tuvalet eğitimi için hazır olduğunu göstermektedir.

Doğru Zamanı Belirlemek Çok Önemli

Bebekler tuvalet eğitimi kazandırmadan önce bebeklerin fizyolojik bir takım süreçleri atlatmış olması gerekmektedir. Çocuğun kendini tanımaya başladığı ve karakterinin ön plana çıktığı 24-48 aylık olduğu süreçler tuvalet eğitimi için oldukça ideal süreçlerdir.

Çocuğunuza Tuvaleti Tanıtın

Tuvalet eğitimi aşamasında en önemli nokta çocuğunuza tuvaleti tanıtabilmenizdir. Eğitim sürecine girmeden en az 1 hafta önce çocuğunuz ile birlikte tuvalete gitmeye, yapılan tuvaleti göstermeye ve tuvaletin korkulacak bir şey olmadığını aşılamaya başlamalısınız. Yalnız erkek çocuklarının baba, kız çocuklarının anne ile birlikte tuvalete gitmeleri çok daha kritik bir noktadır.

Çocuğunuz İçin Uygun Bir Lazımlık

Tuvalet eğitiminde lazımlık oldukça önemli bir objedir. Mümkünse çocuğunuz ile birlikte onunda beğendiği bir lazımlığı alarak çocuğunuzu lazımlığa alıştırmaya başlayın.

Ödüllendirin

Çocuğunuzun tuvaleti yapması durumunda onu küçük ödüller verin ya da övün. Böylelikle çocuğunuzu motive edebilir ve daha rahat tuvaletini yapmasını sağlayabilirsiniz.

Referans:

http://www.istanbulsaglik.gov.tr/ahweb/belge/cocukSag/wc.pdf

https://www.parentingscience.com/infant-toilet-training.html